Op 20 april jl. zijn de rechtszaken die Arcade voert tegen de goedkeuringsbesluiten van de minister inzake de statutenwijziging en de Daeb-scheiding door de Raad van State behandeld. Arcade is daarbij bijgestaan door de advocaten Anita de Haan en Henri Sarolea. Op 30 juni zijn de uitspraken van de Raad van State bekend gemaakt.

Uitspraak hybride Daeb/Niet-Daeb scheiding

In de Daeb scheiding zaak is Arcade in het gelijk gesteld. We zijn erg blij dat de Raad van State bevestigt dat de rechtbank het besluit van de minister terecht heeft vernietigd. En dat dus het instemmingsrecht van huurders  met voeten getreden is.

De Raad van State komt tot de conclusie dat er geen sprake is van een zogenaamde hybride scheiding tussen DAEB- en niet-Daeb vastgoed, maar dat er wel een wettelijke grondslag is. Namelijk via de weg van een administratieve scheiding en het vervolgens afsplitsen van een gedeelte van het niet-Daeb vastgoed naar de daarvoor opgerichte BV Lieven de Stad.

Echter, voor dat laatste onderdeel, het afsplitsen van het niet-Daeb vastgoed, heeft Arcade instemmingsrecht. Dat is ten onrechte niet toegekend. Ook voor de verbinding met Lieven de Stad BV is daarnaast instemming vereist.  Zoals de Raad van State opmerkt in de uitspraak.

Daarom moet nu de minister een nieuw besluit nemen. Waarbij rekening gehouden moet worden met het feit dat Arcade haar instemming heeft onthouden.

De Raad van State legt ook uit hoe zwaar het instemmingsrecht moet worden meegewogen. Het ontbreken van instemming weegt zwaarder dan een negatieve zienswijze. Aangezien een negatieve zienswijze al zwaar weegt, betekent het dat de minister zeer goede argumenten moet hebben om de door Arcade aan de verbinding en splitsing onthouden instemming te kunnen negeren.

Arcade vindt de wijze waarop het door de Key overgedragen bezit is bepaald en gewaardeerd onvoldoende transparant en ondeugdelijk.  Waaronder met name het deel van de voorraad sociale huur dat door de Key alvast voorzien is van het etiketje ‘potentieel te liberaliseren woningen’.

Ook waar het de verbinding met Lieven de Stad BV betreft meent Arcade op nog steeds goede gronden haar instemming te hebben onthouden.

De minister (Autoriteit Woningcorporaties) zal binnen 6 weken nieuwe besluiten moeten nemen.

Inmiddels heeft de Autoriteit aan Arcade een termijn verleend van 3 weken voor het naar voren brengen van haar actuele standpunt over de scheiding en stand van zaken nu.  Mede gezien de wijze waarop in de wet de gevolgen van het ontbreken van instemming  zijn geformuleerd verwacht Arcade dat de minister niet in staat zal zijn om de eerder verleende goedkeuringsbesluiten te handhaven. Ook niet met een verbeterde motivering die Woningwet-proof is. In dat geval zal Arcade een sterke onderhandelingspositie krijgen richting De Key. Hier zullen wij dan nader over berichten.

Lees de uitspraak op de website van de Raad van State.

Uitspraak statutenzaak

De statutenzaak heeft Arcade helaas verloren. Daarin zijn we erg teleurgesteld. Maar de motivering en uitleg die de Raad van State aan de nieuwe statuten geeft stelt ook wel weer enigszins gerust.

De Raad van State concludeert dat er sprake is van slechts een accentverschuiving die niet in strijd is met de wet. Omdat de statuten niet bepalen dat De Key uitsluitend werkzaam zal zijn voor toetreders op de woningmarkt, voldoen de statuten nog aan de wet. Er is geen sprake van een wijziging van de gehele doelstelling van De Key. Waardoor een evenwichtige weging van volkshuisvestelijke belangen nog steeds voldoende aan de orde is. De Key is, aldus de Raad van State, geen categorale corporatie. Alhoewel de Key dat eerder zelf wel in een van haar documenten over de koerswijziging beweerd had.

Evenmin is volgens de rechters gebleken dat door de statutenwijziging de belangen van zittende huurders op onaanvaardbare wijze worden veronachtzaamd. Als rechten van huurders geschonden worden, kunnen Arcade en/of huurders dit nog steeds aankaarten langs de daartoe bestaande juridische wegen.

In lijn met deze overwegingen van de Raad van State heeft Arcade eind juni, samen met enkele huurders van atelierwoningen De Key gedagvaard. Arcade is van mening dat de rechten van huurders in atelierwoningen worden geschonden. Zie het artikel over het gebruik van jongerencontracten in atelierwoningen.

Zoals eerder gemeld wordt een aantal kunstenaars ten onrechte op straat gezet door een gemeentelijke fout. Zij spannen nu samen met Arcade een rechtszaak aan tegen De Key en de gemeente Amsterdam.

Het gaat om atelierwoningen die door professionele kunstenaars, na toetsing door CAWA – de Commissie voor Ateliers en (Woon)Werkpanden Amsterdam – maximaal twee periodes van vijf jaar mogen huren. Deze afspraak is al in mei 2016 vastgelegd in de zogenaamde ‘Samenwerkingsafspraken’. Dat is een overeenkomst tussen het gemeentebestuur en de woningcorporaties en de huurdersorganisaties.

Blijkt inmiddels dat alleen jonge kunstenaars in aanmerking komen. Ook is duidelijk dat de verlenging niet wordt toegepast. Terwijl de onlangs afgetreden verantwoordelijke wethouder, Laurens Ivens (SP), beweert dat alle op papier gemaakte afspraken netjes worden nageleefd. Eind 2017 zegt hij in de gemeenteraad zelfs dat kunstenaars bij een verlenging een vast huurcontract zouden moeten krijgen. Als ze nog als kunstenaar werkzaam zijn. De Key beweert daarentegen dat huurders van een atelierwoning alleen een ‘jongerencontract’ kunnen ondertekenen, waardoor ze sowieso niet in aanmerking komen voor verlenging.

De kunstenaars vinden dat de gemeente hen oneerlijk behandeld. Afspraken worden juist helemaal niet nageleefd. Ze staan straks zonder verlenging keihard op straat. Terwijl de woon-werkruimte hen rechtmatig toekomt en ze die heel hard nodig hebben. Eén van hen heeft dit jaar een kindje gekregen en was er vanuit gegaan dat ze nog minstens vijf jaar langer in de woning zou kunnen wonen en werken. Ook zij staat straks op straat, dan met een baby en zonder werkplek.

De rol van De Key

De Key is eveneens niet vrij van blaam, vinden de kunstenaars. Eén kunstenaar werd, vlak na de 28ste verjaardag en zonder medeweten, met een te vroeg gedateerd huurcontract in de atelierwoning geplaatst. Die fictieve maand huur moest ook nog worden betaald. Ook vinden de kunstenaars dat De Key het wel heel hard speelt door op wettelijke strepen te staan dat een jongerencontract opgezegd moet worden om een andere jonge kunstenaar te huisvesten. De Key is dat namelijk wettelijk helemaal niet verplicht . Bovendien laat De Key  kunstenaars boven de 28 jaar niet eens in aanmerking komen. Terwijl zij net zo veel recht hebben op een atelierwoning als kunstenaars onder de 28 jaar.

Met de rechtszaak hopen Arcade en de kunstenaars dat er een einde komt aan het gesjoemel met contractafspraken en dat de leeftijdsdiscriminatie stopt. En natuurlijk dat alle gedupeerden gewoon de verlenging krijgen waar ze recht op hebben.

In 2016 kreeg De Key toestemming van de toezichthouder Autoriteit Woningcorporaties (namens de minister) voor het wijzigen van haar statuten. Huurdersvereniging Arcade is pas achteraf over deze wijziging geïnformeerd. De Key heeft toen in de statuten opgenomen dat zij zich in de bedrijfsvoering voortaan richt op zogenaamde starters. Dit zijn jonge mensen tot 28 jaar die met voorrang een sociale huurwoning krijgen aangeboden op basis van een tijdelijk huurcontract van maximaal 5 jaar. Huurdersvereniging Arcade is van mening dat huurders de primair belanghebbenden zijn en moeten blijven.

Voor zittende huurders heeft de wijziging van de statuten van De Key verstrekkende gevolgen. De Key gaat bijvoorbeeld complexen en woningen verkopen die minder geschikt zijn voor de huisvesting van jongeren. Daarnaast zorgt de toename van tijdelijke contracten voor een afname van bewonersparticipatie en worden de sociale cohesie en het burencontact ermee onder druk gezet.

Rechtszaak van Arcade

Arcade spande om deze reden vorig jaar, namens de zittende huurders, een rechtszaak aan tegen de Autoriteit Woningcorporaties. De huurders vinden namelijk dat de Autoriteit Woningcorporaties nooit toestemming had mogen geven voor de statutenwijziging. En helemaal niet zonder hun goedkeuring. De rechter gaf de huurders echter geen gelijk. Daarom gaan de huurders nu in hoger beroep.

In hoger beroep

In een aanstaand hoger beroep pleit Arcade er nogmaals voor dat het goedkeuringsbesluit van de Autoriteit Woningcorporaties vernietigd dient te worden omdat de statutenwijziging van De Key in strijd is met (het doel van) wet- en regelgeving. Het toenmalige besluit is onzorgvuldig voorbereid en er is geen rekening gehouden met de bezwaren van zittende huurders, Arcade en de gemeente Amsterdam. Lees hier de gronden die zijn ingediend ten behoeve van het hoger beroep wat Arcade heeft ingediend bij de Raad van State.

Onrechtvaardigheid in het sociale huursegment

De statutenwijziging is een kwalijke zaak. De focus van De Key op huisvesten van jonge mensen zorgt bijvoorbeeld voor tweedeling op de woningmarkt en is met name onrechtvaardig voor woningzoekenden ouder dan 28 jaar. Ook zij hebben recht op een betaalbare huurwoning. Daarnaast vinden de huurders dat ook starters recht zouden moeten hebben op een huurcontract voor onbepaalde tijd. Er is anders sprake van een verschil tussen sociale huurders met een flex contract en een vast contract. In Amsterdam is de crisis op de woningmarkt sterk voelbaar. Daarom vinden de huurders dat in Amsterdam sociale huurders niet zo maar na 5 jaar op straat mogen worden gezet. Ze kunnen nooit op tijd een andere betaalbare woning vinden. De gemiddelde wachttijd is circa 16 jaar. Bovendien is er door De Key geen beleid ontwikkeld om de verandering van de huurderssamenstelling die deze statutenwijzing met zich mee brengt concreet vorm te geven.

De zaak komt 20 april 2021 voor bij de Raad van State.

Amsterdamse huurders geven Woonstichting De Key en de minister van Infrastructuur en Waterstaat een gevoelige tik op de vingers met een gewonnen rechtszaak over een vastgoedscheiding uit 2016 waarbij de woningcorporatie onder andere 600 sociale huurwoningen en een onbekend aantal ateliers uit de maatschappelijk vastgoedportefeuille heeft overgeheveld naar een commerciële tak.

De rechtbank is van oordeel dat huurders instemmingsrecht hebben bij ingrijpende besluiten van woningcorporaties, zoals scheidingen en fusies, en dat De Key en de minister hen dit instemmingsrecht hebben onthouden.

Ook is de rechtbank van oordeel dat de wijze van scheiden in maatschappelijk en commercieel vastgoed door De Key – namens de minister goedgekeurd door de toezichthouder Autoriteit Woningcorporaties – niet voldoet niet aan de eisen van de wet en mist aan transparantie.

Het besluit van de Autoriteit Woningcorporaties is daarmee vernietigd. De minister moet de vastgoedscheiding van De Key opnieuw beoordelen.

De huurders zijn naar de rechter gestapt in een poging bewoners en woningzoekenden te vrijwaren van de versmalde invulling van de volkshuisvestelijke taak door Woonstichting De Key en diens harde zakelijke bedrijfsvoering. Sinds de statutenwijziging is die sterk gericht op lucratieve doelgroepen zoals starters en tijdelijke huurcontracten. De uitspraak van de rechter is een belangrijke overwinning voor het beschermen van de participatie en medezeggenschap van huurders, vindt Huurdersvereniging Arcade.

• Uitspraak hybride Daeb/niet-Daeb scheiding De Key 14 november 2019

Op 3 oktober vonden er twee bijzondere rechtszaken plaats die Huurdersvereniging Arcade namens alle huurders heeft aangespannen tegen besluiten van toezichthouder Autoriteit Woningcorporaties over woningcorporatie De Key en diens commerciële dochteronderneming Lieven de Stad BV.

Beide zaken zijn van groot maatschappelijk belang. Zaak 1 betreft het goedkeuringsbesluit van de minister van wonen uit 2016 om de koerswijziging van De Key in haar statuten vast te leggen. Zaak 2 betreft het goedkeuringsbesluit van de minister van wonen over de vastgoedscheiding van niet-commercieel (DAEB) vastgoed en commercieel (niet-DAEB) vastgoed. Hierbij waren vertegenwoordigers van een aantal bewonerscommissies van De Key en Lieven de Stad BV aanwezig, naast huurders en belangenbehartigers. De uitspraak is naar verwachting op 14 november.

De koerswijziging van De Key

Zaak 1 over de goedkeuring om de koerswijziging van De Key in haar statuten vast te leggen

In 2016 kreeg De Key toestemming van de minister van Wonen voor het wijzigen van de statuten zonder rekening te houden met bezwaren van Arcade. In de statuten van De Key heeft is toen opgenomen dat de woonstichting zich in de bedrijfsvoering voortaan vooral richt op starters. Dat zijn mensen tot 28 jaar, vaak studenten, die met voorrang een sociale huurwoning krijgen aangeboden op basis van een tijdelijk huurcontract van maximaal 5 jaar. Deze bewoners hebben daarmee niet langer de zekerheid van een huurcontract voor onbepaalde tijd. Andere huurders bij een woningcorporatie hebben daar wél recht op. Ook voor zittende huurders heeft deze koerswijziging verstrekkende gevolgen. De Key gaat bijvoorbeeld complexen en woningen verkopen die minder geschikt zijn voor de huisvesting van jongeren.

Daarnaast zorgt de toename van tijdelijke contracten voor een afname van bewonersparticipatie en worden de sociale cohesie en het burencontact ermee onder druk gezet. De huurders vinden dat de toezichthouder Autoriteit Woningcorporaties nooit akkoord had mogen gaan met deze statutenwijziging. Woonstichting De Key is als ‘jongerenhuisvester’ de facto een categorale instelling geworden, wat wettelijk niet is toegestaan.

De vastgoedscheiding

Zaak 2 over de vastgoedscheiding van niet-commercieel (DAEB) vastgoed en commercieel (niet-DAEB) vastgoed

Begin 2018 heeft De Key haar vastgoed gescheiden in een niet-commerciële tak en een commerciële tak. De niet-commerciële tak bevat sociale huurwoningen. De commerciële dochteronderneming Lieven de Stad BV bevat duurdere vrijesectorwoningen en bedrijfsonroerend goed. En als marktpartij kan Lieven de Stad BV in grotere vrijheid opereren dan een woningcorporatie. Met de BV wil De Key woonconcepten ontwikkelen voor lucratieve doelgroepen.

Bij de vastgoedscheiding heeft De Key het beste vastgoedbezit en circa 600 sociale woningen overgeheveld van de woonstichting naar de commerciële BV. De huurders vinden dit een vorm van privatisering van de sociale huisvesting en een onwenselijke ontwikkeling. Ook wordt de niet-commerciële tak van De Key nog eens financieel gedupeerd door het weglekken van sociaal vermogen naar de commerciële tak. De 600 zittende sociale huurders zien zich bovendien plotseling geconfronteerd met een particuliere verhuurder die een winstoogmerk nastreeft. Hierdoor zijn hun voormalige rechten als huurder bij een woningcorporatie onvoldoende gewaarborgd. Dit betreft bijvoorbeeld de jaarlijkse huurverhogingen.

Voor deze vastgoedscheiding hebben de huurders bij monde van Huurdersvereniging Arcade nooit instemming verleend. Instemming van de huurders is een wettelijke verplichting. De Key heeft voor de vastgoedscheiding dus onrechtmatig toestemming gekregen van de toezichthouder Autoriteit Woningcorporaties.

Arcade is bijgestaan door de advocaat Henri Sarolea. De minister is vertegenwoordigd door medewerkers van de Autoriteit Woningcorporaties. Van de zijde van Key was de bestuurder – algemeen directeur Leon Bobbe aanwezig. De Key wordt in deze procedure bijgestaan door twee AKD advocaten, Eelkje van de Kuilen en Stefan van de Sande.

Op 28 november 2017 heeft De Key goedkeuring gekregen van de Autoriteit Woningcorporatie namens de Minister van Binnenlandse Zaken voor haar voorstel om het Daeb en niet-Daeb vastgoed te scheiden. Daardoor kreeg De Key toestemming om een commerciële dochteronderneming ‘Lieven de Stad BV’ op te richten. Daarmee heeft De Key 569 sociale woningen overgeheveld naar Lieven de Stad. Daardoor kunnen deze bij mutatie in de vrije sector worden verhuurd of verkocht worden.

Arcade is daarom op 9 januari 2018 samen met 7 lokale huurdersverenigingen, het Platform Beeldende Kunst, 8 bewonerscommissies en een aantal individuele huurders in bezwaar gegaan tegen het besluit van de minister. Daarin staan de advocaten Anita de Haan en Henri Sarolea Arcade bij.

Door de Autoriteit Woningcorporaties is op 19 april 2018 een hoorzitting georganiseerd. Hier hebben Arcade en de medebezwaarden het bezwaar toegelicht. Daar heeft Arcade  aangevoerd dat haar een instemmingsrecht toekwam voor de oprichting van ‘Lieven de Stad’. Want De Key heeft op het moment dat het scheidingsvoorstel naar Arcade is verstuurd ten onrechte geen instemming gevraagd. Ook heeft De Key nagelaten om huurders van ateliers om een zienswijze te vragen, omdat de werkruimte onder gebracht is in de niet-Daeb tak.

Ongegrond bezwaar

De Autoriteit Woningcorporaties heeft ons bezwaar op 21 juni 2018 ongegrond verklaard. Hierin zagen onze advocaten nog voldoende grond om de procedure aanhangig te maken bij de Rechtbank Amsterdam. Wederom gaat Arcade dus samen met de huurdersorganisaties, Platform Beeldende Kunst, bewonerscommissie en individuele huurders in beroep tegen de beslissing op bezwaar. Hierbij heeft De Key zich gevoegd in de procedure.

Nu in mei 2019 wachten we op een zittingsdatum bij de rechtbank.

Lees meer over de regels Daeb/niet-Daeb op de website van Aedes.

• Besluit op Bezwaar Autoriteit Woningcorporaties inzake scheiding De Key 21-06-2018
• Integrale oordeelsbrief Autoriteit Woningcorporatie
• Verslag hoorzitting AW 19-04-2018

* Daeb is de afkorting van diensten voor algemeen economisch belang.

Nieuwsbericht 29 april 2018: Stand van zaken bezwaarprocedure vastgoedscheiding en oprichting Lieven de Stad BV

Arcade heeft op 9 januari 2018 bezwaar gemaakt bij minister Ollongren tegen de wijze waarop De Key haar vastgoed heeft gescheiden. Met name de oprichting van de commerciële BV Lieven de Stad. Onze advocaten Anita de Haan en Henri Sarolea hebben op 1 april jl. onze standpunten schriftelijk kenbaar gemaakt bij de Autoriteit Woningcorporaties (Aw), die namens de minister de besluiten neemt. Onderdeel van de bezwaarprocedure was de hoorzitting op 19 april 2018 bij de Aw. Wij hebben daar onze bezwaren mondeling toegelicht.

Lieven de Stad

De Key heeft bijna 600 sociale woningen en zo’n 500 vrije sectorwoningen overgeheveld naar Lieven de Stad. Daarin wil De Key nieuwe woonconcepten ontwikkelen voor jongeren zoals commerciële kamerverhuur. Arcade is geen voorstander van deze ontwikkeling. Daarnaast zien de zittende huurders zich opeens geconfronteerd met een verhuurder die een winstoogmerk nastreeft.

Arcade is er inmiddels van overtuigd dat Arcade een wettelijk instemmingsrecht toekwam met betrekking tot de oprichting van Lieven de Stad. In 2016 heeft De Key haar plannen slechts ter advisering aan Arcade voorgelegd, ze heeft niet om instemming gevraagd. De adviezen die Arcade heeft gegeven, kunnen onmogelijk als instemming uitgelegd worden. Daarvoor waren teveel onduidelijkheden, bezwaren en voorwaarden.

De Aw heeft ten onrechte gemeend dat het wettelijke instemmingsrecht van Arcade voor de oprichting van Lieven de Stad niet van toepassing was. De Aw wist of behoorde te weten hoe de wet in elkaar steekt, maar nam zonder daartoe bevoegd te zijn de beslissing dat instemming niet nodig was. Daarmee heeft ze haar bevoegdheid fors overschreden.

Ateliers

Voor wat betreft de ateliers is Arcade van mening dat De Key er ten onrechte vanuit is gegaan dat die verplicht als bedrijfsonroerend goed (BOG) aangemerkt moesten worden. Ateliers kunnen echter ook als maatschappelijk onroerend goed (MOG) behouden blijven. Dan is een markt conforme huur niet verplicht. Betaalbare huur is voor kunstenaars een essentiële bestaansvoorwaarde. De Key had de huurders van ateliers om een zienswijze moeten vragen als ze van plan was om ze als BOG te kwalificeren. Ook dit is niet gebeurd.

We krijgen uiterlijk eind juni te horen of de Aw bereid is haar standpunten te herzien. Voor Arcade is het duidelijk. Onder deze omstandigheden kan het besluit van de minister niet in stand blijven. Het is echter heel goed mogelijk dat de Aw voet bij stuk houdt. En we net als voor de statutenwijziging van De Key ook hiervoor een gang naar de rechter zullen moeten maken.

Arcade heeft zich in september 2016 tegen de statutenwijziging van De Key gekeerd. De minister heeft op 1 augustus 2016 toestemming verleend dat De Key in haar statuten mag opnemen dat De Key met betrekking tot haar volkshuisvestelijke werkzaamheden, de belangen van toetreders op de woningmarkt voorop mag stellen. Het verzet van Arcade heeft een aantal procedures tot gevolg gehad.

De Autoriteit Woningcorporaties (Aw) heeft op 22 december 2017 het bezwaar van Arcade in eerste instantie niet ontvankelijk verklaard. Dit was vanwege overschrijding van de wettelijke bezwaartermijn. Arcade is door de Rechtbank Amsterdam op 15 juni 2017 in het gelijk gesteld dat die overschrijding verschoonbaar was. Daarna kon de procedure inhoudelijk gevoerd worden.

Het bezwaarschrift is op 31 augustus 2017 naar de Autoriteit Woningcorporaties gestuurd. Op 27 november 2017 heeft de Autoriteit Woningcorporaties een hoorzitting gehouden waarbij onze advocaat Anita de Haan en het Arcade bestuur onze argumenten konden toelichten. Op 22 december 2017 is ons bezwaar ongegrond verklaard door de Autoriteit Woningcorporaties.

Arcade ziet echter voldoende aanknopingspunten om deze kwestie aan de bestuursrechter voor te leggen. Daarom hebben de advocaten Anita de Haan en Henri Sarolea namens Arcade op 1 februari 2018 beroep aangetekend bij de rechtbank Amsterdam tegen de beslissing op bezwaar van de Autoriteit Woningcorporaties. De Key heeft zich gevoegd in de procedure.

Beslissing op bezwaar Aw statutenwijziging De Key

Arcade gronden beroep tegen nieuwe statuten van de Key 2 maart 2018

De stand van zaken in mei 2019 is dat we wachten op een zittingsdatum voor behandeling van de procedure door de rechtbank.

Huurdersvereniging Arcade, de huurdersvereniging voor huurders van De Key, is samen met 7 Lokale Amsterdamse huurdersverenigingen op 9 november 2018 in bezwaar gegaan tegen een door de minister van Wonen, Kajsa Ollongren goedgekeurd voorstel van Woonstichting De Key tot oprichting van de besloten vennootschap Lieven de Stad BV. Het bezwaar richt zich met name op de weinig transparante wijze waarop de scheiding en de verschaffing van een groot maatschappelijk vermogen van De Key aan deze besloten vennootschap plaats vindt.

De bezwaren hangen direct samen met vanuit huurders van De Key eerder al naar voren gebrachte bezwaren tegen een door De Key doorgevoerde statutenwijziging, waarover door Arcade bij de rechtbank een procedure gestart zal gaan worden. Gezien vastgelegde niet vrijblijvende taakstellingen dreigt een verdere verkoop van sociale huurwoningen en de huurdersverenigingen zijn van oordeel dat Woonstichting De Key met de nieuw ingeslagen koers haar verantwoordelijkheid om gezamenlijk met andere woningcorporaties ook op de  langere termijn een voldoende voorraad aan sociale huurwoningen te verzekeren uit de weg gaat. Opvallend is dat ook de gemeente Amsterdam duidelijk negatief had geadviseerd maar op de valreep alsnog haar bezwaren heeft laten varen om voor de huurdersorganisaties verre van overtuigend onderbouwde redenen. De oprichting van Lieven de Stad BV is een keuze van De Key geweest, maar geenszins een verplichting. De minister wist al in 2016 dat huurders van De Key in Amsterdam ernstige bezwaren hadden tegen deze nieuwe ontwikkeling.

Koerswijziging De Key

De huurdersorganisaties zijn al langer van mening dat de nieuwe koers van De Key om zich bijna geheel te richten op onbekende toekomstige huurders, starters op de woningmarkt (jongeren en studenten) een verontrustende ontwikkeling is (zie: Persbericht Arcade 26 september 2017). De Key wil voornamelijk nog tijdelijke contracten van vijf jaar afsluiten met deze toekomstige huurders wier belangen zodra ze hun tijdelijke huurkontrakt getekend hebben volgens De Key haar eigen uitleg van de nieuwe statuten dan evenmin meer behoren tot de statutaire belangen die De Key behoort te behartigen. De nieuwe koers brengt dan ook in meerdere opzichten in toenemende mate woononzekerheid en bestaansonzekerheid met zich mee. De belangen van zittende huurders, waarvoor toch de woningcorporaties oorspronkelijk ooit zijn opgericht, komen volgens Arcade hierdoor op onaanvaardbare wijze in het gedrang. Ook de huurwoningen in Lieven de Stad zullen ingezet worden voor starters, echter niet langer sociaal maar in de vorm van vrije sector kamerverhuur.

Gevolgen voor de volkshuisvesting

De Key brengt in Lieven de Stad thans in één klap bijna 600 sociale huurwoningen onder. Bij vrijkomen zullen deze woningen in de vrije sector verhuurd gaan worden aan jongeren. Gezinswoningen zullen dan aan deze doelgroep verhuurd worden op basis van friends contracten. De gemeente en de huurders kunnen geen invloed meer uitoefenen op dit bezit. De belangen van zittende huurders die nu onder Lieven de Stad vallen, zijn onvoldoende gewaarborgd.

De goedkeuring van de minister voor zowel de statutenwijziging als het oprichten van de dochter, betekent feitelijk een toestemming voor de koerswijziging van De Key. De goedkeuring zet tevens de deur open voor andere ingrijpende wijzigingen in de voorraad huurwoningen van De Key. Zij stelt grote woningen en woningen geschikt voor ouderen niet langer beschikbaar voor gezinnen respectievelijk ouderen. De Key is van plan om 7 seniorencomplexen te verkopen, hierover zouden al gesprekken gaande zijn met andere woningcorporaties. Het gaat in totaal om 350 woningen. De gemeente heeft al in juli 2016 aan de minister van Wonen (toen: Stef Blok) laten weten het niet eens te zijn dat De Key haar woningvoorraad bij nieuwe toewijzingen niet langer voor gezinnen en ouderen beschikbaar stelt.

Ateliers en atelierwoningen

Ook beeldende kunstenaars dreigen de dupe te worden van het nieuwe beleid van De Key. Een substantieel aantal ateliers is overgeheveld naar Lieven de Stad. Er is geen enkele garantie dat de voorraad ateliers voor de doelgroep kunstenaars beschikbaar en betaalbaar blijft.

Doel bezwaar

In 2015 is er een nieuwe Woningwet ingevoerd waarin de ruimte voor het handelen van woningcorporaties aan banden is gelegd en aan welke spelregels zij zich dienen te houden. De vraag rijst of de doelstellingen van de wetgever thans niet oneigenlijk worden gebruikt.

Een belangrijke vraag die in de bezwaarprocedure en de procedure over de statuten beantwoord moet worden, is welke vrijheid corporaties (en in het bijzonder De Key) hebben om hun eigen prioriteiten te stellen en de reikwijdte daarvan. Welke spelregels moeten daarvoor in acht genomen worden? En wat is de rol van zowel het interne als externe toezicht in deze? De bezwaarprocedure dient er onder ander toe om hierop antwoorden te krijgen.

Belanghebbenden in de bezwaarprocedure

• Huurdersvereniging Arcade
• Huurdersvereniging Centrum
• Huurdersvereniging Oud-West
• Huurdersvereniging Westerpark
• Huurdersvereniging Oost
• Huurdersvereniging Zuid Oost
• Huurdersvereniging De Pijp
• Huurdersbelang Zuid
• Initiatief Betaalbaar Wonen Noord
• Huurdersplatform Noord
• Platform Beeldende kunst
• 8 bewonerscommissies van De Key
• Individuele huurders van De Key