Woningdelen, klassieke woongroepen en de Huisvestingsverordening 2020

Door samenloop van omstandigheden dreigen klassieke woongroepen de dupe te worden van terecht beleid. Beleid om willekeur en misstanden in het woningdelen/kamerverhuur tegen te gaan.

Klassieke woongroepen zijn nog altijd een zelfgekozen samenlevingsvorm. Ze kennen verschillende vormen en samenstellingen. Deze zijn niet bedoeld als verhuurconstructie om regels te ontduiken.

Voorgeschiedenis en omstandigheden

Op allerlei wijzen zijn in de jaren 1970-2000 woongroepen ontstaan. Zij nemen nog steeds een bijzondere plek in het Amsterdamse woonmilieu in. Er zijn speciale woningen en complexen voor gebouwd. Ook zijn er kraakpanden gelegaliseerd en verbouwd tot ideale woonomgeving. Daarnaast zijn delen van grotere complexen op verzoek van woongroepen geschikt gemaakt.

Ook nu nog, of beter gezegd, nu weer is er grote behoefte aan allerlei vormen van samen wonen. Deze dienen de sociale cohesie en overstijgen het concept van 1 huishouden per huurcontract. Het gaat om meer-generatiewoningen, wooncoöperaties, tijdelijke zorgwoningen waar kinderen weer intrekken bij ouders of omgekeerd.

In de Amsterdamse samenwerkingsafspraken wordt het bevorderen van experimenten rond nieuwe woon- en leefvormen ook benoemd. De klassieke woongroepen kun je zien als het fundament. Inspiratie voor nieuwe experimenten op basis van gelijksoortige idealen.

Tegengaan misbruik sociale huurwoningen

De gemeente Amsterdam gaat al sinds 1994 terecht het misbruik van sociale huurwoningen tegen. Zo past zij vergunningen en de Huisvestingsverordening aan om woningdelen of verkamering voor uitsluitend commerciële doelen te bestrijden. En terecht. De nieuwe verordening is het sluitstuk van dit streven.

Ook vraagt de gemeente de corporaties sinds 1994 hun vergunningen op orde brengen. Helaas heeft De Key dit nog niet op orde. Op vragen van Arcade over het aantal woongroepen en het huurders in woongroepen heeft De Key geen duidelijk antwoord.

Erkenning als woongroep organiseren

Alleen woongroepen die zich in de periode 2014 – 2017 hebben gemeld en aan toenmalige voorwaarden voldoen komen in aanmerking. Arcade maakt zich zorgen. De Key heeft ons nooit op de hoogte gesteld wat zij ging doen. Dat De Key zelf vergunningen ging aanvragen of dat woongroepen dit zelf moesten organiseren. Bovendien waren de erkenningsformulieren in 2016 een zeer korte termijn op de website van de gemeente beschikbaar.

Woongroepen beweren van niets te weten. Een actief informatiebeleid om woongroepen van nieuwe maatregelen en vergunningseisen op de hoogte te stellen lijkt dus te ontbreken.

Klassieke woongroepen

De specialisten van !Woon hebben Arcade verzekerd dat dat tijdelijke erkenningsmaatregelen bedoeld waren om het kaf van het koren te scheiden. Zo kregen nieuw ontstane woongroepen en allerlei (illegale) commerciële woningdelingsvarianten de tijd en de mogelijkheid tot legalisatie. Deze “woongroepen” erkenning zou expliciet niet bedoeld zijn voor huurcontract(en) die dateren van voor de woningonttrekkingsregels van 1994 en de volgende klassieke woongroepen, onzelfstandige wooneenheden:

  •  in aangewezen complexen voor huursubsidie
  • als die bij de bouw/renovatie vergund zijn als woongroep
  • die een eigen adres hebben of dat hadden tot de samenvoeging tot een zelfstandige woning op basis van de wet BAG 2015/2017.

Deze woongroepen beschikken meestal over bestaande afspraken en contracten waarin is vastgelegd dat de bouw/verbouw/ter-beschikking-stelling bedoeld was voor de samenlevingsvorm. (Ver)bouwvergunningen zijn met dat oogmerk toen afgegeven.

Vertrouwen

De studentencorpora stellen in hun zienswijze op de Huisvestigingsverordening het volgende. Bewoners en eigenaren van studentenwoningen moeten voor hun rechtspositie kunnen vertrouwen op kenbare en gepubliceerde (beleids)regels die geen terugwerkende kracht hebben. Arcade is het met hen eens. Voor een gebouw waarvoor in het verleden al een vergunning is afgegeven om groepswonen mogelijk te maken moet dit niet opnieuw worden gevraagd. Door de eerste vergunning af te geven is de huidige situatie al legaal.