In het kort
Lieven de Key is op de goede weg door huurders met financiële problemen maatwerk te bieden. Wel vindt Arcade dat dit maatwerk nog veel meer onder de aandacht moet worden gebracht. Daarnaast vindt Arcade dat Lieven de Key oog moet hebben voor groepen huurders voor wie de hogere huren steeds moeilijker op te hoesten zijn.
Arcade heeft 7 februari 2024 het voorstel Huuraanpassing 2024 van Lieven de Key ontvangen. Daar heeft Arcade advies over uitgebracht. Hierbij een samenvatting van veel punten uit dat advies. Arcadeleden bespraken samen de plannen van Lieven de Key. De werkgroep huurverhoging, met leden van Arcade, heeft het voorstel Huuraanpassing bestudeerd en besproken.
De werkgroep is in onderling overleg gekomen tot de onderstaande beoordeling op het voorgenomen besluit. Veel adviezen worden in dit artikel toegelicht. De overige adviezen zijn te vinden in het advies dat Arcade over het voorstel Huuraanpassing heeft uitgebracht. Het volledige advies kunt opvragen bij Arcade.
Woonzekerheid, thuis zijn en zeggenschap staan onder druk
Woonzekerheid, thuis zijn en zeggenschap zijn belangrijke huurderswaarden, vindt Arcade. Deze waarden staan onder druk en daarom maken wij ons zorgen. Steeds grotere groepen mensen ervaren dat hun woonzekerheid afneemt omdat ze hun almaar stijgende huur amper kunnen betalen.
Mensen in staat stellen om hun bijdrage aan de maatschappij te leveren, begint met bestaans- en woonzekerheid. De huurderswaarden ‘Thuis zijn’ en ‘Zeggenschap van huurders’ zijn waarden die pas ingevuld worden als de woonzekerheid gewaarborgd is.
We lichten onze punten toe
Pas de Inkomens Afhankelijke Huurverhoging (IAH) alleen voor hoge inkomens toe
Voor de hoge inkomens vindt Arcade een hogere huurverhoging redelijk. Voor de hoge middeninkomens niet. Deze groep heeft geen keuze. Koopwoningen zijn met hun inkomen amper te vinden. Voor een flink duurdere huurwoning in de vrije sector geldt hetzelfde. Arcade adviseert voor de hoge inkomens een huurverhoging van 5,3%, met een maximum van 50 euro, afgegrendeld op 1099,58. Mochten er huurwoningen zijn die al boven deze grenzen worden verhuurd, kan een actieve huurverlaging plaatsvinden.
Koppel betaalbaarheid niet alleen aan het inkomen
Lieven de Key beschrijft in haar voorstel Huuraanpassing, een gemiddelde huurverhoging van 5,3%. Dit percentage is gebaseerd op de gemiddelde CAO ontwikkeling minus 0,5%. Deze berekening moet er voor zorgen dat het inkomen van huurders elk jaar meer stijgt dan de huur. Voor diverse groepen waaronder mensen met AOW, stijgt het inkomen met deze berekening niet meer dan de huur. Daarnaast stijgen de kosten van levensonderhoud ook. Arcade adviseert om betaalbaarheid niet uitsluitend te koppelen aan de huurquote: het deel van het inkomen dat huurders kwijt zijn aan huur.
Breng maatwerk onder de aandacht
Lieven de Key spreekt in haar voorstel Huuraanpassing over maatwerk. Met dit maatwerk kan een passende huuraanpassing worden afgesproken voor huurders die geldproblemen hebben.
Arcade adviseert Lieven de Key om actief het maatwerkaanbod onder de aandacht te brengen.
Geef bepaalde groepen een lagere huurverhoging
Steeds meer groepen huurders hebben financiële problemen omdat hun inkomen nauwelijks stijgt. Veel huurders hebben geen keuze om goedkoper te gaan wonen. Denk aan AOW-gerechtigden in een vrijesectorwoning en een sociale huurwoning (indien passend bij het laatste), uitkeringsgerechtigden en mensen met een minimum loon.
Ook middeninkomens die geen recht hebben op toeslagen, hebben het financieel moeilijk. Als zij in een sociale huurwoning wonen, kost doorstroming naar een vrijesectorwoning te veel en daarnaast is kopen vrijwel onmogelijk.
Arcade adviseert voor al deze groepen een lagere huurverhoging.
Houd ruimte voor niet alledaagse schrijnende omstandigheden
Ook bij huurders die niet tot de genoemde groepen behoren, kunnen financiële problemen ontstaan. Arcade wil voor deze huurders de drempel verlagen om hulp te vragen.
Arcade adviseert aan Lieven de Key om in de huuraanpassingsbrief op te nemen dat huurders bij betalingsproblemen contact kunnen opnemen.
Mogelijk komen maatwerkvoorstellen niet bij huurders terecht omdat hun inkomensgegevens niet bekend zijn bij de corporatie. Arcade adviseert om op diverse (sociale) media heldere teksten te zetten. Het wordt voor de huurder dan makkelijker om een aanvraag te doen.
Bij huurverhoging hoort ook meer woonkwaliteit
Bij huurverhoging hoort meer woonkwaliteit. ‘Zeggenschap van Huurders’, de derde leidende huurderswaarde, is hierop van toepassing. Huurders vinden het belangrijk dat zij zeggenschap hebben over de manier waarop de huuropbrengsten worden besteed.
Arcade adviseert om de huurverhoging te compenseren door meer kwaliteit te bieden op gebieden die voor huurders belangrijk zijn.
Financiële haalbaarheid van de adviezen
Bij opvolging van de adviezen dalen de inkomsten uit de huuraanpassing. Arcade adviseert om de voorspelde inkomsten aan te passen en nieuwbouw deels uit te stellen. Betaalbaarheid gaat in deze onzekere tijden voor op nieuwbouw. Het heeft geen zin te bouwen voor huishoudens die hun woonlasten niet meer kunnen betalen.
Handige links:
Controleer de huur – maak een puntentelling | !WOON (wooninfo.nl)