De gemeente Diemen gaat in september huurders opleiden tot energiecoach. Energiecoaches zijn deskundige vrijwilligers die medehuurders met behulp van een vragenlijst in een één op één gesprek informeren over energiebesparing. Misschien is dat iets voor u.

Op zoek naar vrijwilligers

De gemeente is nog op zoek naar huurders die zich willen laten opleiden tot energiecoach. U krijgt dan deze maand september een (gratis) training aangeboden van drie dagen (op woensdag 15, 22 en 29 september van 10.00 uur tot 15.00 uur).
Om energiecoach te worden, hoeft u geen technische achtergrond te hebben of veel te weten van energie(besparing). Het is met name belangrijk dat u het leuk vindt om wat u geleerd heeft door te geven aan andere huurders en dat u samen met de bewoner op zoek wil gaan naar de besparingsmogelijkheden die passen bij de bewoner.

Iets voor u?

Huurt u een woning in Diemen en is dit iets voor u? Geef u dan op als energiecoach bij Imke Tegels via het aanmeldformulier op de website van de gemeente Diemen. Heeft u nog vragen dan kunt u haar bellen op dinsdag tot en met donderdag op 06-17544989.

Het kabinet informeert over nieuwe wetgeving via een zogenaamde internetconsultatie. Er is dan gelegenheid om te reageren op een wetsvoorstel. Op die manier kan worden bijgedragen aan verbetering. De reparatiewet betreft het ongedaan maken van de verruiming van tijdelijke huurcontracten van 2 naar 3 jaar waarbij de verhuurder een minimum termijn mag opnemen. Deze verruiming zal op 1 januari 2022 van kracht worden. Met dit wetsvoorstel wordt deze verruiming zo snel als mogelijk teruggedraaid.

Arcade is aangesloten bij LOShuurders, een informeel samenwerkingsverband tussen huurdersorganisaties die voornamelijk studenten vertegenwoordigen. In dat verband is deze reactie  de reparatiewet tijdelijke verhuur opgesteld.

Studenten op de woningmarkt

Voor aanvang van een studiejaar zijn veel aankomende studenten op zoek naar hun eerste studentenkamer. Gelijktijdig is er ook een groep die net is afgestudeerd. Zij moeten hard op zoek naar een nieuwe woning.

Studenten die huren bij een woningcorporatie hebben tegenwoordig bijna allemaal een campuscontract ofwel een huurcontract voor de duur van hun studie. Starters jonger dan 28 jaar kunnen in aanmerking komen voor corporatiewoningen met een vijfjarig jongerencontract, maar velen vinden een tijdelijke woning in de vrije sector.

Wat het begin moet zijn van een eerste volwassen stap op de woningmarkt blijkt het begin van een periode van woononzekerheid met een opstapeling van tijdelijke contracten. Het evaluatierapport Wet doorstroming huurmarkt 2015 dat afgelopen mei is gepubliceerd toont ook aan dat jongeren disproportioneel worden geraakt door tijdelijke huur.

De combinatie van tijdelijke arbeidscontracten en tijdelijke huurcontracten raakt het toekomstperspectief van veel jonge starters. Zij kunnen hierdoor veel stress ervaren. Zij maken zich in de periode dat zij zich moeten ontwikkelen op de arbeidsmarkt en beginnen met het afbetalen van studieschuld, zorgen of ze een nieuw huis na afloop van een tijdelijk contract kunnen vinden.

Campuscontracten zijn een middel om studentenwoningen beschikbaar te houden voor toekomstige studenten. Maar in een krappe woningmarkt gaat dit ten koste van de woonzekerheid van starters.

Woononzekerheid

Tijdelijke huurcontracten hebben een aanzienlijke impact op het leven van de huurders die LOShuurders vertegenwoordigd. Daarom vindt LOShurders het erg teleurstellend dat de Tweede Kamer heeft ingestemd met het amendement van het lid Koerhuis van 2 december 2020 tot Wijziging van Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek, de Uitvoeringswet huurprijzen woonruimte en de Woningwet (tijdelijke huurkorting), voordat de beloofde evaluatie van de Wet doorstroming huurmarkt 2015 was afgerond en gepubliceerd.

Het amendement Koerhuis betrof drie fundamentele wijzigingen:

1. Een verlenging van één jaar van de maximale duur van een wooncontract voor zelfstandige woonruimte. Hierdoor wordt de maximale termijn van een tijdelijk huurcontract verlengd van twee naar drie jaar.
2. Introductie van de mogelijkheid om een tijdelijk huurcontract maximaal één keer te verlengen, opnieuw met een maximumtermijn van drie jaar.
3. De mogelijkheid voor verhuurders om een minimale duur op te nemen in het huurcontract. Hierdoor kan de huurder het contract binnen die termijn niet opzeggen.

Deze drie voorgestelde wijzigingen raken huurders omdat zij hun toekomstige woonzekerheid aantasten. Een verlenging van de termijn van tijdelijke huurcontracten draagt niets bij aan de woonzekerheid van starters. Zij moeten nog steeds op zoek naar een andere woning. In de huidige krappe woningmarkt is het lastig om een betaalbare woning te vinden. Er is ook vooraf is geen enkele duidelijkheid of een contract verlengd gaat worden. Dat maakt huurders afhankelijk van de welwillendheid van de verhuurder. Deze afhankelijke positie tast de rechtszekerheid van huurders aan. Een gang naar de huurcommissie of een huurteam bij misstanden als een te hoge huur of slecht onderhoud kan een argument voor de verhuurder zijn om geen verlenging toe te kennen.

LOShuurders verwelkomt de reparatiewet om de verruiming van de mogelijkheden voor tijdelijke huur zoals voorgesteld in het amendement Koerhuis ongedaan te maken.

Tot slot

Wij hopen dat het evaluatierapport in de Tweede Kamer uitvoerig behandeld wordt in de debatten over de wenselijkheid van tijdelijke verhuur en dat hierbij voldoende aandacht is voor de doorstroming van student naar starter.

• Zienswijze LOS – consultatie reparatiewet tijdelijk verhuur 06-08-2021

Zoals eerder gemeld wordt een aantal kunstenaars ten onrechte op straat gezet door een gemeentelijke fout. Zij spannen nu samen met Arcade een rechtszaak aan tegen De Key en de gemeente Amsterdam.

Het gaat om atelierwoningen die door professionele kunstenaars, na toetsing door CAWA – de Commissie voor Ateliers en (Woon)Werkpanden Amsterdam – maximaal twee periodes van vijf jaar mogen huren. Deze afspraak is al in mei 2016 vastgelegd in de zogenaamde ‘Samenwerkingsafspraken’. Dat is een overeenkomst tussen het gemeentebestuur en de woningcorporaties en de huurdersorganisaties.

Blijkt inmiddels dat alleen jonge kunstenaars in aanmerking komen. Ook is duidelijk dat de verlenging niet wordt toegepast. Terwijl de onlangs afgetreden verantwoordelijke wethouder, Laurens Ivens (SP), beweert dat alle op papier gemaakte afspraken netjes worden nageleefd. Eind 2017 zegt hij in de gemeenteraad zelfs dat kunstenaars bij een verlenging een vast huurcontract zouden moeten krijgen. Als ze nog als kunstenaar werkzaam zijn. De Key beweert daarentegen dat huurders van een atelierwoning alleen een ‘jongerencontract’ kunnen ondertekenen, waardoor ze sowieso niet in aanmerking komen voor verlenging.

De kunstenaars vinden dat de gemeente hen oneerlijk behandeld. Afspraken worden juist helemaal niet nageleefd. Ze staan straks zonder verlenging keihard op straat. Terwijl de woon-werkruimte hen rechtmatig toekomt en ze die heel hard nodig hebben. Eén van hen heeft dit jaar een kindje gekregen en was er vanuit gegaan dat ze nog minstens vijf jaar langer in de woning zou kunnen wonen en werken. Ook zij staat straks op straat, dan met een baby en zonder werkplek.

De rol van De Key

De Key is eveneens niet vrij van blaam, vinden de kunstenaars. Eén kunstenaar werd, vlak na de 28ste verjaardag en zonder medeweten, met een te vroeg gedateerd huurcontract in de atelierwoning geplaatst. Die fictieve maand huur moest ook nog worden betaald. Ook vinden de kunstenaars dat De Key het wel heel hard speelt door op wettelijke strepen te staan dat een jongerencontract opgezegd moet worden om een andere jonge kunstenaar te huisvesten. De Key is dat namelijk wettelijk helemaal niet verplicht . Bovendien laat De Key  kunstenaars boven de 28 jaar niet eens in aanmerking komen. Terwijl zij net zo veel recht hebben op een atelierwoning als kunstenaars onder de 28 jaar.

Met de rechtszaak hopen Arcade en de kunstenaars dat er een einde komt aan het gesjoemel met contractafspraken en dat de leeftijdsdiscriminatie stopt. En natuurlijk dat alle gedupeerden gewoon de verlenging krijgen waar ze recht op hebben.

In 2021 worden de jongerencontracten geëvalueerd. Dit staat in de samenwerkingsafspraken die de huurdersverenigingen samen met de gemeente Amsterdam en de corporaties hebben gemaakt. Akkemay, Tim en Anne Lotte zitten in de Werkgroep Jongerencontracten en voeden Arcade met informatie en ideeën.

In 2016 heeft De Key haar statuten gewijzigd. De corporatie heeft starters voorop gezet en werkt sindsdien met jongerencontracten, een tijdelijke huurovereenkomst voor huurders onder de 28 jaar. In 2021 lopen de eerste jongerencontracten af. Hoog tijd dus om jongeren die een jongerencontract hebben of hebben gehad, te bevragen.

In maart jl. heeft de gemeente een eerste onderzoeksvoorstel gepresenteerd. Op 11 maart hebben de gemeente, de corporaties en de huurdersverenigingen hier samen over gesproken. Huurdersvereniging Arcade is daarbij gevoed door de Werkgroep Jongerencontracten van Arcade, die de onderzoeksvoorstellen hebben beoordeeld en punten hebben aangedragen die volgens hen belangrijk waren. De werkgroep startte in maart.

Op 6 mei zijn de offertes van verschillende onderzoeksbureaus besproken. RIGO Research en Advies zal het onderzoek over jongerencontracten uitvoeren. Voor de corporaties, de huurdersverenigingen en de gemeente was dit de ideale kandidaat. De Werkgroep Jongerencontracten is ook tevreden.

Tim: ‘Ik ben blij dat er niet alleen naar cijfers wordt gekeken. Naast kwantitatief onderzoek, zal er ook kwalitatief onderzoek worden gedaan. Er komen bijvoorbeeld focusgroepen waarin er met jonge gezinnen zal worden gesproken. De ervaringen van mensen die een jongerencontract hebben of hebben gehad, komen zo hopelijk ook naar voren. Mogelijk komen die overeen met de verhalen die leden van de werkgroep zelf ook hebben.’

Akkemay en Anne Lotte hebben beiden een jongerencontract. Akkemay woont op het Bickerseiland, Anne Lotte in Bos en Lommer. Tim woont in een studentencomplex in Diemen. Hij is student geschiedenis en geeft bijles aan middelbare scholieren. Akkemay is kunstenares, werkt als freelancer in de culturele sector en is yogadocent. Anne Lotte is filmmaker en werkt ook als freelancer in de culturele sector.

Hoe kwamen jullie in de werkgroep terecht en waarom was het belangrijk voor jullie?

Anne Lotte: ‘Ik ben via Arcade-bestuurslid Mark Nozeman in de werkgroep terechtgekomen. We zijn een jong gezin met een baby. We kunnen nog anderhalf jaar in onze jongerenwoning blijven. Ik representeer de groep jonge gezinnen die ook in jongerenwoningen zitten. Door mijn ervaringen te delen, geef ik jongeren in vergelijkbare situaties een stem. Ik leer zelf ook veel bij.‘

Tim: ‘Arcade-voorzitter Helmie Bijleveld benaderde me voor de werkgroep. Ik zet me in omdat jongeren een stabiele leefomgeving in Amsterdam nodig hebben. Jongeren bevinden zich in kwetsbare situaties. Ze weten vaak niet waar ze recht op hebben. Kleine kamers worden voor veel geld verhuurd. Er wordt verwacht dat je de hoofdprijs betaalt en veel jongeren denken dat ze ook de hoofdprijs moeten betalen. Ik heb me aangemeld voor de werkgroep omdat ik een constructieve bijdrage aan de evaluatie van de jongerencontracten wilde leveren. Ik was benieuwd naar de effecten van het jongerencontract.’

Akkemay: ‘Ik ben via Arcade-bestuurslid Saskia Koppelaar in de werkgroep terechtgekomen. Ze is ook voorzitter van onze bewonerscommissie. Saskia had enquêtes verspreid. Ik heb in de enquête aangegeven dat ik een tijdelijk contract heb en dat ik dat jammer vind. Saskia nam daarna contact met mij op. Ik mag hier nog twee jaar wonen. Ik voel me thuis in deze buurt. Mijn buren hebben al aangegeven dat ze een petitie starten als ik moet vertrekken. Ik heb een uitgesproken mening over jongerencontracten en voel me betrokken bij de stad. Daarom vond ik het belangrijk om deel te nemen aan de werkgroep.’

Wat zijn wat jullie betreft de voor- en nadelen van een jongerencontract?

Anne Lotte: ‘Een jongerencontract kan de doorstroming bevorderen omdat jongeren zich ontwikkelen. Soms lukt het bijvoorbeeld om daarna een huis te kopen. De keerzijde van een jongerencontract is dat het tijdelijk is en het niet altijd lukt om opnieuw aan een woning te komen.

Ik vind het moeilijk dat ik niet in deze fijne buurt kan blijven. Je bent op een leeftijd waarin je aan het opbouwen bent. Als we moeten verhuizen, moeten we opnieuw een netwerk creëren. We hebben naar Den Helder gekeken omdat de huizen daar goedkoper zijn. Dat is voor ons netwerk wel een probleem. Grootouders gaan niet uren rijden om te kunnen oppassen. Daarnaast is het moeilijker om als freelancer in de culturele sector te werken.’

Tim: ‘Het is natuurlijk fijn dat jongeren dankzij jongerencontracten gemakkelijker aan betaalbare woonruimtes kunnen komen. Vijf jaar ergens kunnen wonen is fijn, tegelijk is het uitstel van executie. Je kunt niet veilig doorstromen. Er is een probleem met betaalbaarheid en beschikbaarheid. Amsterdam wil een stad van jonge mensen en cultuur zijn. Die jonge mensen kunnen het zich echter niet veroorloven om in de stad te wonen.’

Akkemay: ‘Het voordeel van een jongerencontract is dat je een woning kan vinden die je anders niet had gevonden. Daarnaast is vijf jaar genoeg om bijvoorbeeld in een goede vloer te investeren. Het nadeel van een jongerencontract is dat je niks opbouwt terwijl je juist in een fase van je leven zit waarin je je wil wortelen. Ik ben 30. Het is natuurlijk mooi dat ik een betaalbaar huis heb kunnen vinden, maar tegelijk is het uitstel van executie. Ik moet straks opnieuw op zoek naar woonruimte. Als je verhuist start je bovendien opnieuw met een hoge huur. Ik denk dat jongerencontracten niet goed zijn voor de sociale cohesie in Amsterdam. Wijken zijn niet gebaat bij tijdelijke bewoners.’

Er wordt weleens beweerd dat jongerencontracten de doorstroming op de woningmarkt bevorderen. Hoe kijken jullie hier tegen aan?

Anne Lotte: ‘Er moeten wel woningen zijn om naar door te kunnen stromen. Er zijn betaalbare huizen buiten de Randstad, maar het is niet gemakkelijk om je daar rond je 30st^e  nog te gaan settelen. Je hebt dan elders al een netwerk. Het zou fijn zijn als er in de stadsregio meer huizen komen.’

Tim: ‘Kijk, je hebt een korte fuik of een lange fuik. Uiteindelijk loop je met een jongerencontract  toch tegen drempels aan. Alleen stel je de zoektocht uit. Het blijft namelijk moeilijk om aan een woning te komen. Bij wonen hoort dat je je settelt, na je studie al en niet pas vanaf je 30st^e. Dat je niet gedwongen wordt om door te reizen. Reizen is leuk maar wel als je zelf de vakantie kunt uitkiezen en kan bepalen hoe lang je ergens blijft.’

Akkemay: ‘Jongerencontracten bevorderen inderdaad de doorstroming. Je móet namelijk wel doorstromen. De vraag is echter waar naartoe. Er is een woningentekort. Voor de sociale cohesie is het daarnaast goed als mensen ergens langer wonen. Onlangs is mijn buurtgenoot Joop Capel overleden. Hij was één van de oprichters van de kinderboerderij op het eiland en woonde zijn hele leven op het Bickerseiland. Iedereen kende hem, ook ik had leuk contact met hem. Dit is tegenwoordig onmogelijk. Het is bovendien ingrijpend om te verhuizen en een nieuw thuis te creëren.‘

Hebben jullie het idee dat de flexibilisering in het algemeen en die op de woningmarkt in het bijzonder je leven bepaalt?

Anne Lotte: ‘Zeker. Als ik ’s avonds in bed lig, heb ik er kopzorgen over dat ik over anderhalf jaar hier weg moet zijn. Ik wil me op mijn sociale leven en werk kunnen richten. Als je niet kan kopen ben je bijna genoodzaakt om een dure huurwoning te accepteren. Als kopen mogelijk is, moet je een flinke hypotheek aangaan. Je hebt de keus niet om daar mee te wachten. Je zou kleine studio’s moeten aanbieden om doorstromen aantrekkelijker te maken. En er zou geen einddatum aan een jongerencontract moeten zitten. Dan is het geen drama als doorstromen niet lukt. Ik kan met flexibel werk omgaan. Het is moeilijk dat ik óók een tijdelijk huurcontract heb. Je moet ergens op terug kunnen vallen. Wonen is een grondrecht. De overheid voldoet hier niet aan. Ik begrijp niet waarom hier niet tegen geprotesteerd wordt.’

Tim: ‘Zeker. Tijdelijke huurcontracten geven veel onzekerheid. Je hebt volgens de grondwet het recht op wonen, niet het recht om te blijven. Daar is wel enorme behoefte aan bij mensen die zich willen settelen. Flexibilisering gaat ook over nulurencontracten en het idee dat we continu moeten doorgroeien. Ondertussen is er geen plekje waar we houvast krijgen. Dat geeft stress. Een huis en een baan zouden de basis moeten zijn.’

Akkemay: ‘Zeker, ik voel de behoefte om ergens te blijven maar kan dat niet. Dat heeft een diepgaande invloed op je gevoel van veiligheid en zekerheid. Ik ben aan het bedenken waar ik dan wel kan blijven wonen, wat ik nog kan doen in Amsterdam de komende tijd voor ik eventueel uit de stad verhuis. Hoe kan ik mijn werk zo inrichten dat ik het ook op een andere plek kan doen? Ik wil hier eigenlijk helemaal niet mee bezig zijn. Toch moet ik mijn leven eromheen plannen. Dat heeft invloed op hoe ik hier woon en de relatie die ik met de buurt heb.

Je bent je er continu van bewust dat je uiteindelijk weg moet. Daardoor zit je er niet voor de volle 100 procent in. Het is alsof je een relatie hebt waar je net niet voor gaat. Ik zou me liever door de natuurlijke flow van het leven laten leiden. Dat ik op een gegeven moment zélf besluit om naar een andere woning te verhuizen.’

Tim, Anne Lotte en Akkemay vinden het fijn dat ze invloed hebben kunnen uitoefenen op het onderzoeksvoorstel over de jongerencontracten. Ze kijken met positieve spanning uit naar de onderzoeksresultaten en zijn benieuwd naar wat de gemeente uiteindelijk met de resultaten gaat doen.

Een huurder krijgt een brief van De Key: ‘Wij komen uw geiser en gaskachel verwijderen en vervangen door een ketel en CV.’ Huurder heeft geen zin in gebreek, buizen en radiatoren, bovendien is daar geen ruimte voor. Wat nu? De huurder vertelt.

Toch maar eens op onderzoek gaan naar alternatieven. Tenslotte moeten we toe naar gasvrij en die ketels draaien ook op gas. En bij fouten bij het installeren en bij onvoldoende onderhoud is er nog steeds gevaar voor koolmonoxide. Volgt een periode van contact opnemen met diverse firma’s , adviesorganisaties plus bezoeken aan voorlichtingsbijeenkomsten. Langzamerhand groeit daar een goed beeld uit. Hierbij gaat het om drie fasen: wassen, koken en verwarmen. In die volgorde heb ik het ook aangepakt.

De stappen

Voor warm water bestaan er de zogenoemde doorstroomapparaten. Voor een gewone woning is een capaciteit van 15 kWatt genoeg. Wel is driefasen krachtstroom nodig. Dit betekent een verbouwing van de meterkast. Naast de gebruikelijke groepen moet een extra groep komen met krachtstroom plus een speciaal stopcontact voor het doorstroomapparaat. Dit is de eerste stap. Daarna, de tweede stap, moet de netbeheerder de stroomtoevoer verzwaren. Dan pas kan het doorstroomapparaat zelf geïnstalleerd worden.

Koken op inductie is de tweede fase. Hiervoor heb ik een extra groep krachtstroom en stopcontact voor krachtstroom laten aanleggen. Maar voor twee ‘pitten’, meer gebruik ik niet, blijkt dit niet nodig. Zeer waarschijnlijk wel voor een fornuis.

Voor de derde en laatste fase, verwarming, zijn infraroodpanelen het meest geschikt. Deze worden aan het plafond bevestigd. Indien mogelijk wordt voor de elektra gebruikgemaakt van de aanwezige leidingen boven het plafond, zodat er geen ‘lelijke’ bedradingen door de kamer lopen. De capaciteit van de panelen zijn 700-900 Watt. Per groep van 16 Ampere en 220 Volt komt het maximum uit op zo’n 3500 Watt. Elke woning heeft normaal gesproken minimaal twee groepen. Dat moet voldoende zijn voor 3-4 panelen. Uiteraard afhankelijk van de overige apparatuur en hoe de groepen over de woning verdeeld zijn.

Het verdient aanbeveling om alles door één firma te laten aanleggen. En eerst een totaalplan op te stellen. Zeker bij grotere woningen waarbij meer infraroodpanelen nodig zijn. Zodat indien nodig een extra groep in de meterkast aangelegd kan worden.

Mag dit allemaal?

Dit valt positief te beantwoorden: ja, het mag. De Key heeft zelf te kennen gegeven dat zij voor het koken op inductie een aparte groep en stopcontact wil aanleggen. Helaas moet je warm water en verwarming zelf laten aanleggen en het ook zelf betalen. Maar de kosten vallen uiteindelijk mee. Bovendien is er dan geen sprake van een huurverhoging. Het gemak en comfort is prima in orde. Met name het doorstroomapparaat, dat is compact, functioneert als een gewone geiser en de temperatuur is tot op de graad nauwkeurig te regelen. Koken op inductie is even wennen maar bevalt al snel goed. Het is zelfs goedkoper dan op gas. Maar ook het vastrecht voor gas wordt uitgespaard. Al met al zal het voordeel opleveren. De infraroodpanelen zijn pas half april aangelegd. Dus daarover zijn nog geen conclusies te trekken.

Ter herinnering, Arcade heeft 3,5 jaar geleden in de laatste gedrukte versie van de nieuwsbrief al opgeroepen om de verketeling te stoppen en over te schakelen op aardgasvrije mogelijkheden. Ook heeft De Key in een memo van enige jaren terug aangegeven dat zij richting aardgasvrij willen gaan. Een paar korte citaten hieruit: ‘Dat betekent energie van groene bronnen en aardgasvrij.’ En: ‘…noodzaak om aardgas te vervangen door duurzame alternatieven.’

Echter de praktijk blijkt weerbarstiger. Naar aanleiding van de verstuurde bewonersbrieven over het verwijderen van de geisers en gaskachels heeft onze bewonerscommissie gevraagd waarom De Key geen alternatieven aanbiedt. Het antwoord is teleurstellend. Geen woord over gasvrije alternatieven, alleen ketels en CV’s en daarmee uit. Daarop stuurt de bewonerscommissie opnieuw een brief waarin zij veel nadrukkelijker aandringt op het aanbieden van gasvrije alternatieven. Nu 14 maanden later is deze brief nog steeds niet beantwoord. Niet bepaald klantvriendelijk.

Tot slot, ik heb nu een CO-meter in de aanbieding.

Noot: Het staat huurders vrij om zelf te investeren in duurzaamheidsmaatregelen. Breng dergelijke installaties niet zelf aan, maar laat dit vakmensen doen.  En houdt er rekening mee dat bij het verlaten van de woning dit wel tot kosten kan leiden omdat een volgende huurder niet verplicht is deze installaties over te nemen.
Arcade pleit er bij De Key wel voor om individuele initiatieven op het gebied van duurzaamheid mogelijk te maken.

John Delventhal huurt een vrije sectorwoning in de Rivierenbuurt. Hij corrigeerde De Key en zorgde ervoor dat hijzelf en een groep andere huurders alsnog huurbevriezing kreeg in 2021. De bewoners zijn hem dankbaar want met zulke hoge huurprijzen scheelt de eenmalige bevriezing een flink slok op een borrel.

John woont sinds augustus 2007 in de Aquinohof; dat is een complex voor senioren. Ruim veertien jaar dus. In mei 2007 tekende hij samen met zijn vrouw hun huurcontract. ‘Daarin staat dat het maximale huurverhogingspercentage gelijk is aan dat van de sociale sector.’ Ook John had dit jaar dus recht op de eenmalige huurbevriezing, een bijzondere coronasteun voor sociale huurders.

Niet alle huren in de vrije sector worden bevroren in 2021. De koppeling met de sociale sector staat alleen in vrije sectorcontracten die tussen 2004 en mei 2011 zijn afgesloten, aldus De Key. De huurders die het betreft zijn inmiddels benaderd door De Key.

John was acht jaar voorzitter van de bewonerscommissie. Nu is hij bestuurslid zonder specifieke functie. Veel bewoners maken zich zorgen over de hoge huren in het complex. Zelfs de laagste huren in de vrije sector  liggen ruim op de 1.300,- euro per maand, een aantal appartementen is nog veel duurder. De huurbevriezing was dan ook welkom. We vragen John wat hieraan vooraf ging.

Hield je de huren al langer in de gaten?

‘Jazeker. Ik ben in 2014 een spreadsheet van de jaarlijkse huurverhogingen gaan maken. De aanleiding was een verhoging van vier procent dat jaar. Ik schrok erg van die forse stijging, te meer daar de inkomens van senioren al jarenlang niet stijgen. Wel realiseerde ik me dat die vier procent volgens mijn contract gevraagd mocht worden. Het was dat jaar ook het maximale percentage voor de sociale sector.

Omdat ik nog alle brieven van de jaarlijkse huurverhoging bewaard heb, kon ik met terugwerkende kracht ook de huurverhogingen vanaf eind 2006 in mijn spreadsheet opnemen. De totale stijging vanaf 2006 tot heden bedraagt meer dan 40%. In 2017 vroeg ik aan andere bewoners wat er in hun contracten stond. Eén van de bewoonsters gaf aan dat haar huur jaarlijks met maximaal zeven procent mocht stijgen. Dat is erg veel; naar mijn mening eigenlijk ontoelaatbaar.’

De coronacrisis brak uit. Verwachtte je dat huurbevriezing mogelijk was?

‘Ik hoopte het natuurlijk wel. In 2020 nam de Eerste Kamer de motie Kox aan om een tijdelijke huurverhogingsstop mogelijk te maken. Zowel voor de sociale sector als de vrije sector. Helaas wilde minister Ollongren (D66) die niet uitvoeren. Huurbevriezing was dus van de baan.

Maanden later bepaalde de overheid dat de huur van mijn vrije sectorwoning met maximaal 2,4 procent mocht stijgen in 2021. Op 14 april ontving ik mijn huurverhogingsbrief. Daarin stond een percentage van 1,4 procent. Vergeleken met voorgaande jaren een beperkte stijging.’

Je dacht aanvankelijk dat je het met een beperkte huurverhoging moest doen. Wanneer realiseerde je je dat De Key zich vergist had?

‘Kort nadat ik de aankondiging van de huurverhoging ontvangen had, zaten mijn buurvrouw Gerharda en ik wat bij te praten. Gerharda zit in het bestuur van het Arcade. Daarvoor heeft ze jaren in onze bewonerscommissie gezeten.  Min of meer toevallig kwam de huurverhoging ter sprake en ineens realiseerde ik me dat er in mijn huurcontract iets over de koppeling met de sociale sector stond. Ik pakte mijn huurcontract erbij. Daarin stond inderdaad iets over het maximale huurverhogingspercentage. Dat zou nooit hoger zijn dan het huurverhogingspercentage in de sociale sector. Toen realiseerde ik me dus dat die 1,4 procent niet voor mij gold. En ik realiseerde me ook dat er meer bewoners waren met deze bepaling in hun contract. Omdat ik acht jaar voorzitter van de bewonerscommissie ben geweest, wist ik meteen welke bewoners ik moest attenderen.’

Je bracht bewoners dus op de hoogte van die bepaling in het contract. Heb je daarna ook De Key benaderd?

‘Dat heeft Gerharda gedaan. Ze heeft een conceptbrief voor De Key opgesteld. Vervolgens heeft ze die met de rest van het Arcadebestuur uitgewerkt. Arcade heeft diezelfde week nog een definitieve brief gestuurd. Ongeveer twee weken na de ontvangst van de eerste brief stuurde De Key een correctie met excuses. Ze bevestigden dat wij inderdaad recht hadden op huurbevriezing. De huurverhoging was van de baan. Het is fijn dat alles binnen twee weken geregeld was.’

De moraal van het verhaal?

‘Dat het belangrijk is om je huurcontract goed door te lezen. Dan weet je waar je recht op hebt. En als je iets niet snapt, trek dan aan de bel bij je bewonerscommissie, bij Arcade of bij stichting !WOON.’

Arcade werd afgelopen februari getipt door een oplettende buurtbewoner, die ontdekte dat De Key een sociale huurwoning aan de Realengracht had geliberaliseerd. Dat wil zeggen dat de woning niet langer beschikbaar was op Woningnet maar werd aangeboden op de commerciële huurmarkt voor een fors hogere huurprijs. De tussenwoning, aangeboden op de Funda-website, was binnen week verhuurd voor een kale huur van maar liefst € 1.600,– per maand.

Vanaf 2020 gelden voor de verkoop van sociale woningen strikte afspraken per stadsdeel. Het Amsterdamse gemeentebestuur en de woningcorporaties, inclusief De Key zijn deze afspraken overeengekomen om verdere afname van de betaalbare woningvoorraad te stoppen. Op enkele uitzonderingen betekent dit voor Centrum West een verkoopstop van sociale woningen voor de wooncorporaties.

Liberalisatie is ook een soort verkoop

Liberalisatie, dat door de Autoriteit Woningcorporaties wordt beschouwd als gelijk aan verkoop, is voor woningcorporaties en de gemeente Amsterdam een smal geitenpadje om sociale huurwoningen tóch te kunnen vercommercialiseren, ondanks een verkoopstop in bepaalde stadsdelen. Dat was dus hier het geval.

Tegenwoordig bezit De Key op de drie Westelijke Eilanden, verdeeld over meerdere wooncomplexen, nog maar rond de 1.000 huurwoningen. Ooit, met het realiseren van stedelijke vernieuwing van de Haarlemmerbuurt in de jaren ’80, stond toen nog genaamd Lieven de Key bekend als de grootse wooncorporatie met de meeste betaalbare woningen. Buurtbewoners noemde het gekscherend ‘De Eilanden van De Key’. Als je een sociaal huurwoninkje nodig had moest je bij De Key wezen.

Zo lukte het generaties Amsterdamse families om bij elkaar in de oude buurt te blijven wonen. Een klein wonder, dankzij De Key. Met de komst van de sociale woningbouw verdwenen de krotwoningen, maar het stigma van achenebbisj was hardnekkig op de Amsterdamse grachtengordel. Voor de oude generatie eilanders was de Haarlemmerdijk al ‘over het spoor’. Een wereld in een wereld.

Het Bickerseiland is overigens geen eiland meer. Sinds de aanleg van de spoordijk in 1878 kan je vanaf de Westelijke eilanden onder het spoor door richting de Haarlemmerdijk. Verstopt achter het spoortalud zijn de eilanden een wereld op zichzelf, losgezongen van de Haarlemmerbuurt.

Tevreden huurders

Met het  geleidelijk opdoeken van scheepswerven en industriële werkplaatsen transformeerde de werkeilanden naar een aantrekkelijke buurt in de luwte van de drukke Amsterdamse binnenstad.

Huurder Paul is een van de Amsterdammers die ooit met zijn jonge gezin van elders uit het centrum op het Realeneiland kwam. Paul: ’In die tijd was er ook woningnood.’ Buurtbewoners en toekomstige huurders werden door De Key met inspraakrondes betrokken bij de nieuwbouwplannen voor het braakliggende terrein waar voorheen tabaksindustrie gevestigd was (de BATCO). Als bewoners van het eerste uur sloeg Paul met buurtgenoten in 1986 de eerste paal in de grond. Het gezin is er nooit meer weggegaan. En nadat het verzoek aan De Key om in aanmerking te komen van de Hoog naar Laag-regeling zonder dralen werd ingewilligd, is de grootste verandering slechts een ander huisnummer.

Paul: ’We wonen op een stille  gracht slechts tien minuten van de Dam, wat wil je met zo’n uitzicht nog meer?’ Paul is een tevreden huurder en kent de buurt van haver tot gort. Gewild en inmiddels onbetaalbaar voor velen. Maar betaalbaar wonen is een recht, ook op een unieke plek.  Paul heeft geen kwaad woord over voor De Key. Hij was daarom des te meer verbaasd toen hij hoorde over de – op Funda aangeboden – vrijgekomen huurwoning in zijn wooncomplex, die daardoor nu niet meer sociaal was.

De politiek moet hier wat aan doen

‘Het is wrang wanneer er sociale woningen voor vrijesectorprijzen worden verhuurd,’ vindt Paul, ‘Maar de oorzaak dat wonen voor een steeds grotere groep in de samenleving onbetaalbaar wordt, ligt bij de politiek en niet zozeer bij de corporaties. Ik noem de absurde verhuurderheffing.’ Paul bedoelt de miljardenbelasting die woningcorporaties aan het Rijk moeten betalen over hun sociale woningbezit. Paul is positief over de komst van de nieuwe vrije sectorburen. Paul: ‘De dames kwamen direct even aankloppen om kennis te maken. Ze zijn blij met hun nieuwe woning maar ze betalen natuurlijk wel de hoofdprijs.’ Voor een woning die voordat de oude bewoner verhuisde dus nog betaalbaar was.

Naast de woning aan de Realengracht zijn in 2020 minstens zes vrijgekomen sociale huurwoningen op het Realeneiland verhuurd in de vrije sector. Al deze geliberaliseerde woningen bevinden zich in het gebied Centrum West. Hier gelden de eerder genoemde Samenwerkingsafspraken 2020-2023.

Zeven sociale huurwoningen gered

Nadat Arcade is getipt over de liberalisatie, is de huurdersvereniging direct in actie gekomen. De Key heeft naar aanleiding van kritische vragen van Arcade besloten om zeven woningen die zij hadden bestemd voor verhuur in de vrije sector (ondanks de afspraken om dit niet te doen) toch niet over te hevelen naar de commercie. Deze zeven woningen zijn dus behouden als sociale huurwoning en kunnen zeven wachtenden op Woningnet gelukkig maken.

Moraal van het verhaal: als huurders aan de bel trekken wanneer een woningcorporatie zich niet aan afspraken houdt, bijvoorbeeld door tóch sociale huurwoningen te verkopen of veel duurder te maken, dan kan Arcade De Key eraan herinneren dat er toch echt afspraken liggen waar zij zich aan te houden hebben. In dit geval zijn door deze actie zeven Amsterdammers een betaalbaar huis gegund gebleven.

Huurders kunnen (vermeende) verkochte of geliberaliseerde sociale huurwoningen melden door contact op te nemen met Arcade. Een rondje speuren op Funda bij aangeboden huurhuizen in de buurt geeft al veel informatie. Alle tips zijn welkom.

Nadat de huurverhogingsbrief op de mat was gevallen kreeg Arcade een signaal van een oplettende huurder van een vrije sector woning. Deze gaf aan dat het bevriezen van de huur ook voor sommige vrije sector huurders geldt, op grond van een bepaling die in enige vrije sectorcontracten hierover is opgenomen. Arcade heeft dit bij De Key aangekaart, De Key beaamt dit. De huren van huurders in de vrije sector met deze bepaling in het huurcontract worden ook bevroren.

Het gaat om contracten die zijn afgesloten tussen 2004 tot en met mei 2011. De bepaling geeft aan dat het huurverhogingspercentage gelijk is aan het huurverhogingspercentage voor sociale huurwoningen. Dat is dit jaar 0%. Voor huurders van Lieven de Stad met deze bepaling in het vrije sectorcontract geldt hetzelfde. De Key en Lieven de Stad informeren deze huurders hierover.

Na een uitgebreide evaluatie zijn de Amsterdamse verhuisregelingen Van Groot Naar Beter (VGNB) en Van Hoog Naar Laag (VHNL) op veel punten aangepast en verbeterd. De gemeente Amsterdam, Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties en Federatie Amsterdamse Huurderskoepels (FAH) zijn dit overeengekomen. Arcade vindt het bijzonder jammer dat De Key de grote woningen die door de regeling VGNB vrijkomen niet opnieuw als sociale huurwoningen wil verhuren. De Key gaat deze verkopen.

Door de verhuisregelingen kunnen mensen met voorrang en met gunstige regelingen verhuizen naar een meer passende, voor hen geschikte woning. De regeling Van Hoog Naar Laag maakt het voor huurders van boven de 65 mogelijk om te verhuizen naar een woning op de begane grond. Zij kunnen hun oude huur meenemen. Met de regeling Van Groot Naar Beter kunnen huurders van een woning, die voor hen te groot is geworden, met voorrang naar een kleinere woning verhuizen. Ook zij kunnen hun oude huur meenemen.

De verhuisregelingen leveren de huurder een passende woning op en zijn bedoeld om de doorstroom van de huurwoningen te bevorderen. De Key heeft echter de strategische keuze gemaakt om de grote vrijkomende woningen te verkopen. Hiermee draagt De Key tot grote teleurstelling van Arcade niet bij aan de doorstroming. Daar komt bij dat er ook minder grote sociale huurwoningen in Amsterdam beschikbaar komen voor gezinnen met een laag inkomen die te klein wonen.

Arcade betreurt dat De Key het doel van de regeling Van Groot naar Beter om grote, sociale huurwoningen beschikbaar te krijgen voor grote gezinnen met een laag inkomen, niet onderschrijft, maar omwille van haar koers deze huurwoningen in de verkoop zet.

• De evaluatie van verhuisregelingen is hier te vinden: Evaluatie verhuisregelingen Amsterdam – van Nimwegen

Nederland heeft er een nieuwe belangenbehartiger bij! Het Landelijk Overleg Studentenhuurders (LOS), een samenwerkingsverband tussen huurdersorganisaties die voornamelijk studenten vertegenwoordigen. Arcade heeft zich samen met negen verschillende huurdersorganisaties aangesloten bij LOS. Daarmee is LOS in bijna iedere studentenstad van Nederland vertegenwoordigd met een opgetelde achterban van 93.000 huurders, waaronder 67.000 studenten. Dat is een vijfde van alle uitwonende studenten (370.000) en bijna de helft van de studenten die huren bij een corporatie (Landelijke Monitor Studentenhuisvesting 2020, Kences).

Het doel van de samenwerking is in de eerste plaats om studentenhuurdersorganisaties meer met elkaar in contact te brengen en om elkaar door onderlinge uitwisseling van kennis en ervaring te versterken. Daarnaast staan wij als huurdersorganisaties samen sterker, wanneer wij op landelijk niveau een vuist willen maken voor de belangen van hurende studenten. Waar de Woonbond zich inzet voor iedereen die huurt en de LSVb voor iedereen die studeert, focust LOS zich op hurende studenten. Als samenwerking van studentenhuurdersorganisaties brengt LOS een unieke en gespecialiseerde invalshoek en expertise in de mix van landelijke belangenbehartigers. LOS wordt daarbij professioneel en inhoudelijk ondersteund door de Woonbond.

De opgave waar we voor staan is groot

De wachttijden voor een studentenkamer nemen al jaren toe en in de komende vijf jaar gaan naar verwachting tienduizenden extra studenten op zoek naar een kamer. De bouw van grote hoeveelheden studentenkamers moet door beter woonbeleid aantrekkelijker worden. Daarnaast zien we dat de flexibilisering op de woningmarkt doorschiet. Ook jongeren hebben recht op zekerheid op het gebied van huisvesting. De toenemende druk op de woningmarkt maakt jonge (Nederlandse en internationale) woningzoekende kwetsbaar voor huisjesmelkers, maar ook private partijen die dure studio’s opleveren met oneerlijke huurvoorwaarden en hoge servicekosten. Ten slotte maken wij ons erg zorgen over de kansen van studenten en jongeren op de woningmarkt. De wooncrisis treft vele Nederlanders maar deze groep moet na afloop van hun campus- of jongerencontact wel in staat zijn om een nieuwe plek te vinden.

Als pleitbezorger voor de hurende student maken wij ons hard voor:

Stem van studenten in woonbeleid. Bij woonbeleid wordt te weinig rekening gehouden met woonvormen die voor studenten gebruikelijk zijn. LOS wil de stem van hurende studenten vertegenwoordigen tegenover de beleidsmaker.

Voldoende betaalbare kamers en studio’s. Huurprijzen voor studentenhuisvesting stijgen en wachttijden worden langer. De wooncrisis kan alleen worden aangepakt als er serieus wordt ingezet op het toevoegen van veel nieuwe studentenhuisvesting.

Hoogwaardige en duurzame studentenhuisvesting. Verduurzaming van de woningvoorraad is belangrijk om de studentenhuisvesting toekomstbestendig te maken.

Versterking rechtspositie student-huurders. Jonge huurders verdienen een rechtspositie die gelijkwaardig is aan andere huurder. Zij zouden beter beschermd moeten worden tegen uitbuiting door private huisvesters.

Soepele overgang van student naar starter. De voortzetting van je wooncarrière na afstuderen zou moeten worden gefaciliteerd door goed beleid en voldoende starterswoningen.

Meer informatie is te vinden op de website van LOShuurders.