Huurbevriezing | Volkskrant 2 juni 2025

Nieuws | 2 juni 2025, 10:45

Coalitieplan om huren te bevriezen krijgt negatiefste oordeel mogelijk: Raad van State snoeihard

De kans dat de sociale huren per 1 juli worden bevroren, wordt steeds kleiner. De Raad van State verwijst het coalitieplan maandag met een snoeihard oordeel naar de prullenbak, omdat het onder meer leidt tot ongelijke behandeling van huurders.

Het gaat om het negatiefste oordeel mogelijk: het zogenaamde ‘dictum D’. Dat houdt in dat de Raad van State adviseert om het plan helemaal niet naar de Tweede Kamer te sturen. Het gebeurt niet vaak dat de kabinetsadviseur zo’n negatief oordeel geeft.

Volgens de Raad is het coalitieplan om de sociale huren de komende twee jaar te bevriezen ‘onzorgvuldig voorbereid’ vanwege de haast waarmee het voorstel is bedacht. ‘Het is evident dat dit wetsvoorstel onder grote tijdsdruk tot stand is gekomen, waardoor de reguliere stappen en bijbehorende waarborgen in het wetgevingsproces niet zijn gevolgd’, aldus de kabinetsadviseur. Hierdoor kleven aan het plan ‘ernstige juridische bezwaren’.

Ongelijke behandeling

Zo is het onbedoelde gevolg van het plan om de huren te bevriezen dat er een ‘ongelijke behandeling van huurders’ zal onstaan, oordeelt de Raad. Het wetsvoorstel regelt namelijk alleen dat de huren worden bevroren van mensen die een sociale woning huren bij een woningcorporatie. De circa half miljoen mensen die een sociale woning huren van een particuliere verhuurder vallen buiten de boot.

‘Daarmee maakt het wetsvoorstel een direct onderscheid tussen twee groepen huurders die zich in de kern in dezelfde situatie bevinden’, stelt de Raad. ‘Daarmee is het voorstel in strijd met het gelijkheidsbeginsel.’

Bij directe of indirecte ongelijke behandeling moet de minister met een ‘objectieve rechtvaardiging’, komen, aldus de Raad van State. Die onderbouwing ontbreekt.

Minder woningen

Een ander groot bezwaar dat de Raad ziet, is dat de lagere huurinkomsten bij woningcorporaties als gevolg hebben dat er 85 duizend minder nieuwe huurwoningen zullen worden gebouwd. Ook kunnen corporaties zo’n 365 duizend minder woningen verduurzamen.

Dit staat volgens de Raad ‘op gespannen voet’ met de doelstelling van de regering om de woningnood te verlichten en de ‘grondwettelijke plicht’ om te zorgen voor adequate huisvesting.

Tot slot blijken de coalitiepartijen vergeten te zijn om voldoende compensatie opzij te zetten voor de corporaties. De gereserveerde 1 miljard euro is ontoereikend, oordeelt de Raad.

De woningcorporaties lopen de komende jaren circa 1,5 miljard per jaar mis. ‘Deze inkomstenderving wordt niet structureel en maar voor een deel gecompenseerd. Een fors deel van de corporaties kan daardoor al op korte termijn in de financiële problemen komen.’

Natalie Righton

is politiek verslaggever van de Volkskrant.