Arcade-voorzitter Helmie Bijleveld weet het zeker. Huurders hebben een belangrijk jaar voor de boeg. ‘We moeten heel stevig kenbaar maken wat wij als huurders nodig hebben, vooral als straks een nieuwe regering en volgend jaar een nieuwe gemeenteraad aan de slag gaan.’
Het lijkt wel of je er een fulltimebaan bij hebt. Hoe combineer je dit met je werk?
‘Ik werk parttime als beleidsadviseur voor de gemeente Amstelveen. Hierdoor heb ik een volle werkdag beschikbaar voor Arcade. Maar eerlijk is eerlijk, doorgaans besteed ik ook op reguliere werkdagen in de avond zo’n twee à drie uur extra aan Arcade. Dan gaat het bijvoorbeeld om een overleg met De Key of Lieven de Stad, een bespreking met het Arcadebestuur of het beantwoorden van mail. Het scheelt dat ik niet fulltime voor de gemeente werk.’
Wat wilde je bereiken toen je begon bij Arcade?
‘Toen ik als kandidaat meeliep zag ik een hardwerkend bestuur dat zich in belangrijke onderwerpen inhoudelijk verdiepte. Qua organisatiestructuur was het echter rommelig en de leden van Arcade hadden geen goed beeld waar het bestuur zich mee bezig hield. Als voorzitter heb ik lijn in de werkwijze van het bestuur gebracht. Er is nu bijvoorbeeld een werkplan. En om overzicht te houden werken we met een termijnkalender. De communicatie naar de leden en bewonerscommissies is sterk verbeterd. Ik wilde ook de archivering van Arcade verbeteren. Stel dat wij opstappen, dan moet het voor het nieuwe bestuur duidelijk zijn waar we mee bezig zijn geweest. Goede documentatie helpt daarbij.’
Wat zijn de leuke en minder leuke kanten van je werk?
‘Ik vind het leuk om samen met andere huurders dingen te ontwikkelen. Video’s van bewonerscommissies bijvoorbeeld. Tijdens een bestuursvergadering ontstond het idee van de klantervaring van Arcade, als tegenhanger van de klantbeleving van De Key. Een aantal actieve bewonerscommissies is toen gevraagd om een welkomstboodschap op te nemen voor Karin Verdooren. Die heb ik toen aan elkaar gemonteerd en van muziek voorzien. Die compilatie van video’s leidde ertoe dat De Key-directeur Karin Verdooren bij bewonerscommissies langsging.
Wat ik moeilijk vind is dat het veel tijd kost om het juiste verhaal van Arcade op tafel te leggen. Arcade doet stevige dingen, zoals rechtszaken voeren tot en met een hoger beroep in de Raad van State aan toe, en we ontmoeten wel mensen die dat ingewikkeld vinden. Bij hen moeten we vaak duidelijk vertellen waarom we bepaalde stappen nemen en wat de overwegingen zijn.
We worden soms ook als ‘lastig’ gezien maar dat komt óók omdat huurders in een lastige positie worden gedwongen. We moeten als Arcade ongelooflijk veel moeite doen om gehoord te worden. Bijvoorbeeld wanneer De Key zich ontwikkelt tot een woningcorporatie die geen plek meer biedt voor huurders boven de 32 jaar. Voor de meeste sociale huurders (ouder dan 32) betekent dit dat ze niet meer bij de missie van De Key horen. Erger: dat ze eigenlijk een blok aan hun been zijn. Wij als Arcade komen voor deze huurders op. De Key vindt dat we daarmee wat uit te leggen hebben. Het voordeel daardoor is wel dat we ons extra goed voorbereiden en inhoudelijk verdiepen in alles wat over huren en wonen gaat.
Ik maak me zorgen over huurdersvertegenwoordiging, en daarmee ook over de positie van Arcade. Dat komt ook door flexhuren. Wonen is een complex onderwerp. Wij zijn als huurdersvereniging afhankelijk van huurders. Ons bestuur bestaat ook uit huurders. Maar als huurders met een tijdelijk contract al na vijf jaar moeten vertrekken uit hun woning, en dus uit onze vereniging, komt onze continuïteit als belangenbehartiger in het geding. Dat is een slechte zaak.’
‘Tijdelijke huurcontracten bedreigen niet alleen de woonzekerheid maar ook de huurdersvertegenwoordiging’
Hoe heb je (als huurder en voorzitter van Arcade) de afgelopen bestuursperiode ervaren?
‘We hebben samen met de leden heel wat zaken opgepakt. Voor leden die dat willen is meer ruimte gecreëerd om een actieve bijdrage aan de vereniging te leveren. We hebben ervoor gezorgd dat bewonerscommissies via bewonersbrieven en een enquête hun mandaat kunnen regelen. Verder hebben we door goede samenwerking tussen leden, bewonerscommissies en het bestuur een aantal sociale huurwoningen van de verkoop gered.We hebben samen met huurders onderzoek gedaan naar serviceverlening en communicatie van De Key, dat liet zien hoe er helaas veel misgaat in het contact tussen De Key en bewonerscommissies. Schrijnende gevallen nemen we als het even kan mee naar een overleg met De Key of Lieven de Stad. Het is fijn als problemen door bemiddeling van Arcade snel opgelost worden en dat naast bewonerscommissies ook individuele huurders ons weten te vinden. Tegelijk hoop je dat dit minder nodig is omdat De Key of Lieven de Stad gewoon beter haar werk gaat doen.’
Wat is het belang van een slagvaardig en goed bestuur dat tegelijk de verbinding zoekt met De Key?
‘Dat is heel belangrijk. Het gaat vooral om de wijze waaróp je een overleg voert. In mijn beleving kun je heel stevig aan belangenbehartiging doen zonder daarbij je stem te verheffen. Normaal taalgebruik en respect voor elkaar zijn van belang. De uitdaging is om met elkaar in gesprek te blijven maar wel met een eigen inbreng en visie te komen. Ook daarin trekken we als bestuur met elkaar op. Iedereen heeft een rol. We praten allemaal mee. Het is belangrijk dat we als bestuur op een manier communiceren die aansluit op de belevingswereld van de leden van Arcade. De leden van Arcade zijn redelijke mensen. We willen dan ook op een redelijke manier dingen voor elkaar krijgen. Met een toon die daarbij past.’
Hoe verloopt de samenwerking met De Key en Lieven de Stad?
‘Je moet een respectvolle samenwerking organiseren waarin je invloed kan uitoefenen. Ik heb het idee dat we hard voor die respectvolle samenwerking hebben moeten werken, maar dat die er nu wel is. Er is nu wederzijds respect. Zeker ook dankzij de constructieve en open houding van de nieuwe directeur Karin Verdooren. Vanuit dat wederzijdse respect kan de samenwerking groeien.
Het contact met de Raad van Commissarissen (RvC) en de Geschillencommissie van De Key, is nu ook beter geregeld dan een paar jaar geleden. De RvC controleert of het bestuur van De Key haar werk goed doet, conform de statuten en reglementen van de organisatie. De Geschillencommissie houdt zich met de onafhankelijke beoordeling van klachten bezig. Die klachten kunnen van huurders komen, maar dat hoeft niet. Als de organen van De Key goed hun werk doen, dan helpt dat Arcade.’
‘Mensen willen in goede en betaalbare woningen blijven wonen en dat gunnen we zittende én toekomstige huurders’
Arcade zit in een ingewikkelde positie door de wooncrisis enerzijds en de veranderde politieke realiteit anderzijds. Denk aan het deels afschaffen van de verhuurderheffing (de hoge extra belasting die woningcorporaties uit de sociale sector aan het Rijk moeten betalen). Verder is er de trage formatie en komen er gemeenteraadsverkiezingen aan. Hoe moet de vereniging zich hierin gaan manoeuvreren?
‘Door de prioriteiten van de vereniging helder te hebben en dáár op in te zetten. Mensen willen in goede en betaalbare woningen blijven wonen en dat gunnen we zittende én toekomstige huurders. Het gaat hier ook om de bestendiging van huurrecht. We moeten generaties dus niet tegen elkaar uitspelen. Iedereen heeft recht op woonzekerheid en dus een langdurig huurcontract met een betaalbare huur. Arcade wil ook aandacht voor woningen voor ouderen, woongroepen en kunstenaars.
Met onze prioriteiten in het achterhoofd bereiden wij de onderhandelingen over de prestatieafspraken voor. Woningcorporaties, gemeenten en huurdersorganisaties overleggen met elkaar over prestatieafspraken, die in Amsterdam samenwerkingsafspraken heten. Dit zijn afspraken die het woningbeleid voor de komende vier jaar bepalen.
De uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen is daarvoor ook bepalend. Die uitslag bepaalt wie de stad gaan besturen en dat kan de onderhandelingen makkelijker of moeilijker maken. Omdat het aantal sociale huurwoningen nog niet op peil is zullen we De Key bewegen tot een verkoopstop en de bouw van nieuwe woningen. Er zijn veel meer sociale huurwoningen nodig.
Dat wonen een verdienmodel geworden is, dat moet eruit om de wooncrisis echt aan te pakken. Dat geldt trouwens ook voor zorg en onderwijs. Belangrijke zaken die we allemaal nodig hebben, daar moet je geen geld aan willen verdienen.’
‘Dat wonen een verdienmodel geworden is, dat moet eruit om de wooncrisis echt aan te pakken’
Waar wil je nog mee aan de slag?
‘Dat zijn allereerst de statuten van Arcade. Die zijn aan vernieuwing toe. Statuten zijn de basis voor een organisatie. Hierin staan interne regels en afspraken. Arcade heeft geen huishoudelijk reglement, dat zou er ook moeten komen. Dat is een verzameling regels en richtlijnen die een aanvulling zijn op de statuten. Deze nieuwe statuten zou ik samen met de leden in een werkgroep willen voorbereiden voor de ledenvergadering die daarover kan besluiten.
Een grote uitdaging zijn de prestatieafspraken en hoe we daar de huurders meer bij kunnen betrekken dan vorige keer. We weten nu hoe dat ongeveer verloopt en hebben meer tijd om dat voor te bereiden en de Arcadeleden hierbij te betrekken. Als we bijvoorbeeld door middel van werkgroepen een aantal thema’s inhoudelijk vaker bespreken, dan zijn we beter voorbereid. We staan dan in de onderhandeling met de gemeente en de corporaties sterker.
Het is belangrijk om naar de leden te luisteren en hen te informeren. Als wij huurders goed geïnformeerd zijn, komen we beter voor onze belangen op. Door met elkaar te praten en meer leden te betrekken, krijgen meer mensen de ruimte om kennis op te doen. Uiteindelijk hoop ik dat er dan meer mensen opstaan die de organisatie kunnen dragen.’
Waarom is het belangrijk dat nieuwe mensen zich bij Arcade aansluiten?
‘Het ledenaantal doet er toe. Met meer leden worden we serieuzer genomen. Meer leden betekent ook meer kennis. Elke huurder is namelijk een ervaringsdeskundige. Je weet wat er misgaat in jouw omgeving en die informatie is waardevol voor de vereniging. Daarnaast word je als lid door Arcade op de hoogte gehouden. En het belangrijkste: ook bewonerscommissies doen er toe. Richt, als het even kan, met je buren een bewonerscommissie op. Dan blijf je op een directe manier goed geïnformeerd over wat De Key en Lieven de Stad van plan zijn.’