Begin november heeft Platform Beeldende Kunst een brief aan de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties gestuurd, over ateliers in evaluatie Woningwet 2015. Met groot success, want sindsdien is er een motie Dik-Faber door de Tweede Kamer aangenomen over atelierruimtes, welke als reactie op de brief van Platform BK is ingediend tijdens de behandeling van de cultuurbegroting!
In het kort komt het erop neer dat er meer ruimte zou kunnen komen voor andere partijen – zoals atelierorganisaties – om het maatschappelijk vastgoed te kunnen gaan beheren. Uit de stenogram zijn deze woorden van de minister te lezen:“Ik wil wel met gemeenten en de andere overheden kijken hoe groot die behoefte is, welke partijen hierin een rol kunnen vervullen en of overheden daarmee afspraken kunnen maken en wat er dan van het Rijk in de regelgeving wordt verwacht.”
Joram Kraaijeveld, inhoudelijk directeur Platform BK:“Het is belangrijk dat ateliers als maatschappelijk vastgoed worden benoemd. Deze positionering van ateliers blijft ontzettend belangrijk in de verdere ontwikkeling van betaalbare atelierruimtes.
Het lijkt me goed dat de atelierorganisaties deze informatie meenemen in de gesprekken met de ambtenaren, wethouders en de kunstraden in hun gemeente. Zodra er nieuwe ontwikkelingen en behoeftes zijn, laat het vooral ook aan elkaar weten. Platform BK en de Kunstenbond komen graag in actie om de collectieve belangen te ondersteunen.”
Ateliers en atelierwoningen – Woningwet 2015
De Amsterdamse woningcorporaties hebben eind vorige eeuw veel ateliers en atelierwoningen in bezit gekregen voor relatief weinig geld of zelfs een symbolische bedrag.
Dat leek destijds een goede waarborg om tot in lengte van jaren betaalbare ateliers en atelierwoningen voor beeldende kunstenaars beschikbaar te houden.
Helaas valt er de laatste jaren een forse teruggang in de beschikbare voorraad woon- en werkruimte voor kunstenaars waar te nemen.
De vorige regering heeft fors gesneden in het takenpakket van woningcorporaties en daartoe de Woningwet in 2015 ingrijpend gewijzigd. Dat was nodig vanwege enerzijds Europese regelgeving en anderzijds het rapport van de parlementaire enquêtecommissie die in 2014 onderzoek heeft gedaan naar misstanden in de sector. De corporaties moesten terug naar de kerntaak, namelijk het huisvesten van mensen die daar op eigen kracht onvoldoende toe in staat zijn. Daarnaast kon maatschappelijk vastgoed zoals ateliers tot de kerntaak gerekend worden, maar mocht er niet opnieuw in geïnvesteerd worden. De corporaties konden naar eigen inzicht besluiten of ze hun ateliers wilden behouden of zouden afstoten.
Drie jaar na invoering van de herziene Woningwet kunnen we constateren dat de voorraad ateliers in Amsterdam fors gedaald is en dat van de gemeentelijke inzet om de bestaande voorraad ateliers en atelierwoningen zoveel mogelijk te behouden voor de doelgroep, niet veel terecht is gekomen.
Brief Platform Beeldende Kunst (PBK) 6 november 2018 aan minister Ollongren
Het Platform Beeldende Kunst heeft daarom begin november een brief gestuurd aan minister Ollongren in het kader van de evaluatie Woningwet 2015. De brief is hier online te lezen: Brief PBK. De kern van het betoog van het Platform is dat de voorraad ateliers onvoldoende beschermd is in de nieuwe Woningwet 2015. De constatering dat ateliers niet langer tot de kerntaak van de corporaties gerekend hoefde te worden, maakt nog niet dat ze geen maatschappelijke functie vervullen.
Veel corporaties zijn gestimuleerd door de Woningwet om de ateliers een commerciële bestemming te geven of te verkopen. Die verdiensten komen niet te goede van nieuwe voorraad ateliers en atelierwoningen. Dat betekent weglek van maatschappelijk geld. De rekening wordt bij de gemeenschap neergelegd indien voorzien moet worden in nieuwe voorraad ateliers. Het Platform heeft minister Ollongren onder andere gevraagd om te onderzoeken in hoeverre de Woningwet gerepareerd kan worden zodat verdere afname van de voorraad ateliers voorkomen kan worden.
Arcade steunt de brief van Platform Beeldende Kunst en volgt met veel belangstelling de ontwikkelingen. Het Platform Beeldende Kunst is één van de mede eisers in het beroep dat Arcade heeft ingesteld bij de rechtbank Amsterdam over de vastgoedscheiding van De Key. Dat beroep gaat mede over de voorraad ateliers bij De Key en de positie van de huurders.