Standpunt en ongevraagd advies Arcade over complexstrategie De Key

Hierbij het standpunt en tevens ongevraagde advies van HV Arcade over de complexstrategie van De Key van 29 april 2018:

• Advies en standpunt Arcade complexstrategie 29 04 2018

Dit is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met bewonerscommissies, waarvoor dank. Daartoe zijn twee bijeenkomsten voor BC’s georganiseerd, op 9 maart en 20 april op het kantoor van Arcade met o.a. Harrie Houtbeckers en Bob Soer.

Hierbij genoemde bijlagen:

• Notitie De Key inzake reacties bewonerscommissies complexstrategieën
• Bewonerscommissies en adviesrecht: een overzicht van getallen per complex
• Overzicht verstuurde brieven complexstrategie door de Key zelf, per complex
• Exceloverzicht wijziging complexstrategie per complex

Op ons ongevraagd advies heeft De Key op 18 mei 2018 gereageerd met deze brief:

• Brief van De Key aan Arcade op standpunt en ongevraagd advies complexstrategie 18 05 2018

Nieuwsbericht 29 april 2018: Stand van zaken bezwaarprocedure vastgoedscheiding en oprichting Lieven de Stad BV

Arcade heeft op 9 januari 2018 bezwaar gemaakt bij minister Ollongren tegen de wijze waarop De Key haar vastgoed heeft gescheiden. Met name de oprichting van de commerciële BV Lieven de Stad. Onze advocaten Anita de Haan en Henri Sarolea hebben op 1 april jl. onze standpunten schriftelijk kenbaar gemaakt bij de Autoriteit Woningcorporaties (Aw), die namens de minister de besluiten neemt. Onderdeel van de bezwaarprocedure was de hoorzitting op 19 april 2018 bij de Aw. Wij hebben daar onze bezwaren mondeling toegelicht.

Lieven de Stad

De Key heeft bijna 600 sociale woningen en zo’n 500 vrije sectorwoningen overgeheveld naar Lieven de Stad. Daarin wil De Key nieuwe woonconcepten ontwikkelen voor jongeren zoals commerciële kamerverhuur. Arcade is geen voorstander van deze ontwikkeling. Daarnaast zien de zittende huurders zich opeens geconfronteerd met een verhuurder die een winstoogmerk nastreeft.

Arcade is er inmiddels van overtuigd dat Arcade een wettelijk instemmingsrecht toekwam met betrekking tot de oprichting van Lieven de Stad. In 2016 heeft De Key haar plannen slechts ter advisering aan Arcade voorgelegd, ze heeft niet om instemming gevraagd. De adviezen die Arcade heeft gegeven, kunnen onmogelijk als instemming uitgelegd worden. Daarvoor waren teveel onduidelijkheden, bezwaren en voorwaarden.

De Aw heeft ten onrechte gemeend dat het wettelijke instemmingsrecht van Arcade voor de oprichting van Lieven de Stad niet van toepassing was. De Aw wist of behoorde te weten hoe de wet in elkaar steekt, maar nam zonder daartoe bevoegd te zijn de beslissing dat instemming niet nodig was. Daarmee heeft ze haar bevoegdheid fors overschreden.

Ateliers

Voor wat betreft de ateliers is Arcade van mening dat De Key er ten onrechte vanuit is gegaan dat die verplicht als bedrijfsonroerend goed (BOG) aangemerkt moesten worden. Ateliers kunnen echter ook als maatschappelijk onroerend goed (MOG) behouden blijven. Dan is een markt conforme huur niet verplicht. Betaalbare huur is voor kunstenaars een essentiële bestaansvoorwaarde. De Key had de huurders van ateliers om een zienswijze moeten vragen als ze van plan was om ze als BOG te kwalificeren. Ook dit is niet gebeurd.

We krijgen uiterlijk eind juni te horen of de Aw bereid is haar standpunten te herzien. Voor Arcade is het duidelijk. Onder deze omstandigheden kan het besluit van de minister niet in stand blijven. Het is echter heel goed mogelijk dat de Aw voet bij stuk houdt. En we net als voor de statutenwijziging van De Key ook hiervoor een gang naar de rechter zullen moeten maken.

Arcade heeft zich in september 2016 tegen de statutenwijziging van De Key gekeerd. De minister heeft op 1 augustus 2016 toestemming verleend dat De Key in haar statuten mag opnemen dat De Key met betrekking tot haar volkshuisvestelijke werkzaamheden, de belangen van toetreders op de woningmarkt voorop mag stellen. Het verzet van Arcade heeft een aantal procedures tot gevolg gehad.

De Autoriteit Woningcorporaties (Aw) heeft op 22 december 2017 het bezwaar van Arcade in eerste instantie niet ontvankelijk verklaard. Dit was vanwege overschrijding van de wettelijke bezwaartermijn. Arcade is door de Rechtbank Amsterdam op 15 juni 2017 in het gelijk gesteld dat die overschrijding verschoonbaar was. Daarna kon de procedure inhoudelijk gevoerd worden.

Het bezwaarschrift is op 31 augustus 2017 naar de Autoriteit Woningcorporaties gestuurd. Op 27 november 2017 heeft de Autoriteit Woningcorporaties een hoorzitting gehouden waarbij onze advocaat Anita de Haan en het Arcade bestuur onze argumenten konden toelichten. Op 22 december 2017 is ons bezwaar ongegrond verklaard door de Autoriteit Woningcorporaties.

Arcade ziet echter voldoende aanknopingspunten om deze kwestie aan de bestuursrechter voor te leggen. Daarom hebben de advocaten Anita de Haan en Henri Sarolea namens Arcade op 1 februari 2018 beroep aangetekend bij de rechtbank Amsterdam tegen de beslissing op bezwaar van de Autoriteit Woningcorporaties. De Key heeft zich gevoegd in de procedure.

Beslissing op bezwaar Aw statutenwijziging De Key

Arcade gronden beroep tegen nieuwe statuten van de Key 2 maart 2018

De stand van zaken in mei 2019 is dat we wachten op een zittingsdatum voor behandeling van de procedure door de rechtbank.

Huurdersvereniging Arcade, de huurdersvereniging voor huurders van De Key, is samen met 7 Lokale Amsterdamse huurdersverenigingen op 9 november 2018 in bezwaar gegaan tegen een door de minister van Wonen, Kajsa Ollongren goedgekeurd voorstel van Woonstichting De Key tot oprichting van de besloten vennootschap Lieven de Stad BV. Het bezwaar richt zich met name op de weinig transparante wijze waarop de scheiding en de verschaffing van een groot maatschappelijk vermogen van De Key aan deze besloten vennootschap plaats vindt.

De bezwaren hangen direct samen met vanuit huurders van De Key eerder al naar voren gebrachte bezwaren tegen een door De Key doorgevoerde statutenwijziging, waarover door Arcade bij de rechtbank een procedure gestart zal gaan worden. Gezien vastgelegde niet vrijblijvende taakstellingen dreigt een verdere verkoop van sociale huurwoningen en de huurdersverenigingen zijn van oordeel dat Woonstichting De Key met de nieuw ingeslagen koers haar verantwoordelijkheid om gezamenlijk met andere woningcorporaties ook op de  langere termijn een voldoende voorraad aan sociale huurwoningen te verzekeren uit de weg gaat. Opvallend is dat ook de gemeente Amsterdam duidelijk negatief had geadviseerd maar op de valreep alsnog haar bezwaren heeft laten varen om voor de huurdersorganisaties verre van overtuigend onderbouwde redenen. De oprichting van Lieven de Stad BV is een keuze van De Key geweest, maar geenszins een verplichting. De minister wist al in 2016 dat huurders van De Key in Amsterdam ernstige bezwaren hadden tegen deze nieuwe ontwikkeling.

Koerswijziging De Key

De huurdersorganisaties zijn al langer van mening dat de nieuwe koers van De Key om zich bijna geheel te richten op onbekende toekomstige huurders, starters op de woningmarkt (jongeren en studenten) een verontrustende ontwikkeling is (zie: Persbericht Arcade 26 september 2017). De Key wil voornamelijk nog tijdelijke contracten van vijf jaar afsluiten met deze toekomstige huurders wier belangen zodra ze hun tijdelijke huurkontrakt getekend hebben volgens De Key haar eigen uitleg van de nieuwe statuten dan evenmin meer behoren tot de statutaire belangen die De Key behoort te behartigen. De nieuwe koers brengt dan ook in meerdere opzichten in toenemende mate woononzekerheid en bestaansonzekerheid met zich mee. De belangen van zittende huurders, waarvoor toch de woningcorporaties oorspronkelijk ooit zijn opgericht, komen volgens Arcade hierdoor op onaanvaardbare wijze in het gedrang. Ook de huurwoningen in Lieven de Stad zullen ingezet worden voor starters, echter niet langer sociaal maar in de vorm van vrije sector kamerverhuur.

Gevolgen voor de volkshuisvesting

De Key brengt in Lieven de Stad thans in één klap bijna 600 sociale huurwoningen onder. Bij vrijkomen zullen deze woningen in de vrije sector verhuurd gaan worden aan jongeren. Gezinswoningen zullen dan aan deze doelgroep verhuurd worden op basis van friends contracten. De gemeente en de huurders kunnen geen invloed meer uitoefenen op dit bezit. De belangen van zittende huurders die nu onder Lieven de Stad vallen, zijn onvoldoende gewaarborgd.

De goedkeuring van de minister voor zowel de statutenwijziging als het oprichten van de dochter, betekent feitelijk een toestemming voor de koerswijziging van De Key. De goedkeuring zet tevens de deur open voor andere ingrijpende wijzigingen in de voorraad huurwoningen van De Key. Zij stelt grote woningen en woningen geschikt voor ouderen niet langer beschikbaar voor gezinnen respectievelijk ouderen. De Key is van plan om 7 seniorencomplexen te verkopen, hierover zouden al gesprekken gaande zijn met andere woningcorporaties. Het gaat in totaal om 350 woningen. De gemeente heeft al in juli 2016 aan de minister van Wonen (toen: Stef Blok) laten weten het niet eens te zijn dat De Key haar woningvoorraad bij nieuwe toewijzingen niet langer voor gezinnen en ouderen beschikbaar stelt.

Ateliers en atelierwoningen

Ook beeldende kunstenaars dreigen de dupe te worden van het nieuwe beleid van De Key. Een substantieel aantal ateliers is overgeheveld naar Lieven de Stad. Er is geen enkele garantie dat de voorraad ateliers voor de doelgroep kunstenaars beschikbaar en betaalbaar blijft.

Doel bezwaar

In 2015 is er een nieuwe Woningwet ingevoerd waarin de ruimte voor het handelen van woningcorporaties aan banden is gelegd en aan welke spelregels zij zich dienen te houden. De vraag rijst of de doelstellingen van de wetgever thans niet oneigenlijk worden gebruikt.

Een belangrijke vraag die in de bezwaarprocedure en de procedure over de statuten beantwoord moet worden, is welke vrijheid corporaties (en in het bijzonder De Key) hebben om hun eigen prioriteiten te stellen en de reikwijdte daarvan. Welke spelregels moeten daarvoor in acht genomen worden? En wat is de rol van zowel het interne als externe toezicht in deze? De bezwaarprocedure dient er onder ander toe om hierop antwoorden te krijgen.

Belanghebbenden in de bezwaarprocedure

• Huurdersvereniging Arcade
• Huurdersvereniging Centrum
• Huurdersvereniging Oud-West
• Huurdersvereniging Westerpark
• Huurdersvereniging Oost
• Huurdersvereniging Zuid Oost
• Huurdersvereniging De Pijp
• Huurdersbelang Zuid
• Initiatief Betaalbaar Wonen Noord
• Huurdersplatform Noord
• Platform Beeldende kunst
• 8 bewonerscommissies van De Key
• Individuele huurders van De Key