Waar en hoe kunnen huurders invloed uitoefenen om hun belangen te waarborgen? Hoe kunnen huurders hun weg vinden in het hele scala aan ‘beïnvloeders’, de organisaties en mensen die zich inzetten voor huurdersrechten? Wie doet wat? Waar kunnen huurders het best terecht voor iets? Om meer duidelijkheid te brengen hier een overzicht.
INHOUD
Huurdersorganisaties
Adviesorganisaties
De huurcommissie
Overlegstructuren
Opiniemakers
De media
Beïnvloeding
Huurdersorganisaties
Dat zijn ten eerste de bewonerscommissies (BC’s). Deze staan het dichtst bij de huurders omdat ze bestaan uit – inderdaad – huurders. Deze huurders zijn de vertegenwoordigers van alle huurders in hun complex van Lieven de Key of Lieven de Stad BV. BC’s hebben invloed op alle kwesties op complexniveau, zoals servicekosten, onderhoudswerkzaamheden, renovaties, verkoop, specifiek complexbeleid en klachten.
Een stapje hoger is Arcade, de huurderskoepel. Arcade behartigt de algemene overkoepelende huurdersbelangen bij Lieven de Key en Lieven de Stad BV op directieniveau. De BC’s zijn onderdeel van Arcade en hebben stemrecht op de algemene ledenvergaderingen. Huurders kunnen (eigenlijk moeten) individueel lid worden van Arcade en kunnen dan langs die weg meepraten op de ledenvergadering en in werkgroepen van Arcade. Zowel Arcade als BC’s zitten in een overlegstructuur met Lieven de Key of Lieven de Stad BV. Daarnaast verwijst Arcade huurders met ernstige onderhoudsklachten door naar Stichting !WOON, ondersteunt ze bewonerscommissies, huurt ze waar nodig deskundigheid in en biedt ze leden cursussen van de Woonbond aan. Regelmatig verschijnt er een (digitale) nieuwsbrief.
Op stedelijk niveau is er de FAH, de Federatie van Amsterdamse Huurdersorganisaties. Arcade vindt dat de FAH onvoldoende inclusief is voor alle huurdersbelangen en heeft besloten daarom geen deelnemer te zijn aan de FAH.
Daarnaast zijn er in Amsterdam heel wat wijkgebonden óf doelgroepgebonden huurdersorganisaties (mensen met een beperking, kunstenaars met atelierruimte, ouderen) en hun overkoepelende organisatie, het HNA (Huurders Netwerk Amsterdam). Zij zitten niet in een overlegstuctuur en hebben daardoor meer ruimte voor een activistische opstelling. Zo organiseren zij al bijna twee jaar iedere zaterdag een flitsactie NIET TE KOOP, tegen de uitverkoop van sociale huurwoningen. Ook zijn zij betrokken bij de grote woondemonstraties van de laatste jaren.
Adviesorganisaties
Landelijk is er de Woonbond, een vrij grote en degelijke organisatie. De Woonbond adviseert het ministerie op het gebied van woonbeleid, maar ondersteunt ook individuele leden en lokale organisaties die bij hen aangesloten zijn. Arcade is lid van de Woonbond, maar ook individuele huurders kunnen lid worden. Leden van bewonerscommissies en actieve huurders kunnen deelnemen aan de cursussen van de Woonbond, op kosten van Arcade.
In Amsterdam is er een stedelijke adviesorganisatie voor bewoners: Stichting !WOON. Hier kunnen huurdersorganisaties, maar ook individuele huurders en kopers, terecht voor adviezen en ondersteuning op allerlei terreinen. Maar ook met klachten, zoals ongewenst verhuurdersgedrag, ernstige onderhoudsgebreken en overlast ten gevolge van verkamering. Regelmatig komt !WOON uit met rapportages over hun werk, meestal zijn dat knelpunten of misstanden in de Amsterdamse huursector.
De huurcommissie
Huurders en bewonerscommissies die klachten of geschillen hebben met hun corporatie kunnen naar de Huurcommissie (HC) stappen. Daarbij gaat het om klachten en geschillen die voornamelijk te maken hebben met wettelijke verplichtingen. Denk hierbij aan achterstallig onderhoud, schimmelklachten, huurprijzen en -verhogingen, waarborgsommen, servicekosten. Helaas worden veel zittingen vervangen door alleen maar een uitspraak op grond van ingeleverde informatie. Hierdoor is het onmogelijk om mondeling de zaak toe te lichten. De uitspraken zijn bindend. Wilt u toch in beroep dan zal u binnen acht weken naar de kantonrechter moeten stappen. De HC heeft zich de laatste jaren steeds meer ontwikkeld tot een soort juridisch college. En aangezien de meeste huurders geen jurist zijn, zijn zij sterk in het nadeel omdat de corporaties wel juristen in dienst heeft. Als een klacht door een huurder niet op een juiste juridische manier is geformuleerd, dreigt een niet-ontvankelijkheid. Brieven hierover aan de Tweede Kamer vinden (nog) geen gehoor.
Overlegstructuren
De Woonbond (landelijke huurdersorganisatie) en AEDES (landelijke koepel van woningcorporaties) hebben regelmatig overleg over het landelijk woonbeleid, vaak ook met het ministerie van Bouwen en Wonen. Zij komen, naast hun eigen aparte adviezen, met gezamenlijke aanbevelingen voor bijvoorbeeld de huurverhoging, knelpunten en misstanden. Arcade heeft als lid van de Woonbond, samen met de andere leden, invloed op het beleid van de Woonbond.
In Amsterdam worden door de gemeente, AFWC (Amsterdamse Federatie van Woning Corporaties) en FAH (Federatie Amsterdamse Huurderskoepels) elke vier jaar afspraken gemaakt over het stedelijk woonbeleid, de zogenaamde ‘prestatieafspraken’. Arcade doet hier als zelfstandig gesprekspartner en stakeholder aan mee omdat Arcade geen lid is van de FAH. De belangrijkste afspraken gaan over (aantallen) nieuwbouwwoningen en hoeveel hiervan wordt gelabeld als sociaal, middensegment en dure verhuur of koop, aantal te verkopen woningen, verduurzaming, speciale regelingen zoals Van Hoog Naar Laag en Van Groot Naar Beter. Tussentijds wordt er jaarlijks gerapporteerd en eventueel bijgesteld.
Arcade heeft gemiddeld om de vier weken een overleg met de directie van Lieven de Key of Lieven de Stad BV. Daarnaast heeft Arcade adviesrecht op beleidsniveau. Een en ander is geregeld in de Wet Overleg Huurders Verhuurders, de ‘overlegwet’. De adviezen, bijvoorbeeld over de jaarlijkse huurverhoging of de eisen voor nieuwbouw, worden gewoonlijk in een werkgroep van actieve huurders voorbereid, meestal bijgestaan door een deskundige van !WOON. Drie à vier keer per jaar is er een algemene ledenvergadering bij Arcade. Uitnodigingen gaan naar de bewonerscommissies en worden in de digitale nieuwsbrief gepubliceerd.
De bewonerscommissies hebben minimaal eenmaal per jaar een overleg met hun contactpersoon bij Lieven de Key of Lieven de Stad BV.
Opiniemakers
In het veld van opiniemakers over wonen, huren en samenleven in de stad, opereren een aantal individuele en onafhankelijke wetenschappers en/of journalisten zoals Floor Milikovski en Cody Hochstenbach (foto). Zij schrijven boeken, artikelen in de pers en geven interviews. Arcade heeft Cody Hochstenbach uitgenodigd om op een algemene ledenvergadering zijn laatste boek Uitgewoond te komen toelichten. Zijn boek is toen uitgedeeld aan de aanwezige BC’s. Journalistieke onderzoeksplatforms als De Groene Amsterdammer, Follow the Money en soms ook Nieuwsuur duiken diep in de woon- en huurdossiers. Vaak stuiten ze daarbij op zaken die niet goed zijn gegaan of waar door politici liever niet over wordt gepraat. Vaak is het mogelijk om met opiniemakers contact op te nemen via een info-mailadres. Zo kunt u hen ergens van op de hoogte stellen of iets aan hen vragen.
De media
Het op eigen titel inschakelen van de media (radio, tv, kranten) door Arcade en/of BC’s kan nuttig zijn. Maar het bericht moet dan wel nieuws bevatten. Met een goed en degelijk geschreven opiniestuk of ingezonden brief over schrijnende gevallen en misstanden wordt de publieke opinie beïnvloed en ergens de aandacht op gevestigd. De keuze voor een specifiek mediaplatform (krant, radio, lokale televisie) kan mede afhankelijk zijn van persoonlijke of toevallige contacten. Als er echt nieuws is, kan een persbericht worden gestuurd. Is er tijdens een actie of een rechtszaak of iets dergelijks, een journalist aanwezig, dan kunt direct met haar of hem in gesprek – bereid daarom altijd van tevoren een ‘sappig’ citaat voor – journalisten zijn dol op treffende oneliners en zullen die eerder in een artikel zetten.
Beïnvloeding
Zoals uit bovenstaande duidelijk is, is Arcade betrokken bij velerlei overleggen en kan ze op die wijze veel invloed uitoefenen in het belang van huurders bij corporaties en de gemeente. Omdat Arcade is aangesloten bij LOS-huurders, het Landelijk Overleg Studentenhuurders, heeft Arcade op dit terrein ook invloed in politiek Den Haag. De rapportages van !WOON zijn belangrijk als signaalfunctie richting de politiek voor knelpunten en misstanden. Ook inspreken bij de stadsdeel- en gemeenteraad behoort tot de mogelijkheden. Sommige huurders of bewonerscommissies kiezen ervoor om in te spreken in de commissie Woningbouw en Volkshuisvesting (WV) van de Amsterdamse gemeenteraad, met ondersteuning en advies van Arcade. Belangrijk is om bij het inspreken uw tekst op papier uit te delen aan de raadsleden, pers en publiek en indien mogelijk online te zetten. Verwacht geen wonderen. Raadsleden hebben het vaak te druk om zich volledig te verdiepen in zo’n zaak. Maar op de lange termijn kan blijken dat het inspreken toch wel resultaat heeft. Zo is zeven jaar geleden ingesproken om het puntenstelsel door te laten lopen om meer duurdere huurwoningen weer in het middensegment te krijgen. Dat is deels gerealiseerd.
